е́нчыць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
е́нчу |
е́нчым |
| 2-я ас. |
е́нчыш |
е́нчыце |
| 3-я ас. |
е́нчыць |
е́нчаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
е́нчыў |
е́нчылі |
| ж. |
е́нчыла |
| н. |
е́нчыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
е́нчы |
е́нчыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
е́нчучы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
е́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.
1. Жаласна стагнаць ад болю, пакуты і пад.
Хлопчык енчыў на ложку.
2. перан. Назойліва, надакучліва прасіць аб чым-н. (разм.).
|| зак. вы́енчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2 знач.).
|| наз. е́нчанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
е́нчыць несов.
1. стона́ть (жалобно);
2. перен., разг. каню́чить, кля́нчить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
е́нчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
1. Жаласна стагнаць, крычаць ад болю. [Старая] ці то зламала, ці то вывіхнула нагу ў калене — не разабраць, але стогне і енчыць так, што сэрца разрываецца. Васілевіч. Енчылі непрыбраныя раненыя. Мележ. // Гаварыць з енкам, скардзячыся. — Братачка, паміраць збіраемся, — дрыжачым голасам енчыла жонка старога Хвядоса Пастарунка. Кавалёў. // Абзывацца крыкам, гукамі, падобнымі да енкаў. Журчала рака, і над ёй чалавечым голасам енчыла кнігаўка. Пташнікаў. Заблытаўшыся ў снезе, вецер енчыць. Сумётамі дарогу замяло. Макаль.
2. перан. Разм. Назойліва, надакучліва прасіць аб чым‑н.; ныць. Рыпелі вазы, папіскваў гармонік, жаласліва енчыў жабрак, выстаўляючы перад сабой аголеныя абрубкі рук. Мікуліч. Многія [мяцежнікі] падалі на калені, енчылі і прасілі літасці. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Е́нчыць ’жаласна стагнаць, ныць, назойліва прасіць аб чымсьці’ (БРС, ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., СБГ, Яруш., Мядзв., Клім., Бір. Дзярж.) < польск. jęczyć ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раз’е́нчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; зак. (разм.).
Пачаць моцна енчыць, стагнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стена́ть несов., книжн. стагна́ць, е́нчыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стона́ть несов. стагна́ць; (жалобно) е́нчыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
е́нкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да енчыць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)