е́жа
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
е́жа |
| Р. |
е́жы |
| Д. |
е́жы |
| В. |
е́жу |
| Т. |
е́жай
е́жаю |
| М. |
е́жы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
е́жа, -ы, ж.
Усё тое, што ядуць; прадукты харчавання.
Здаровая е.
Мясная е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ежа́ бот. купко́ўка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
е́жа ж.
1. пи́ща, еда́, съестно́е ср., снедь;
здаро́вая е. — здоро́вая пи́ща;
мясна́я е. — мясна́я пи́ща;
салёная е. — солёная еда́;
лёгкая е. — лёгкая пи́ща;
2. стряпня́;
нясма́чная е. — невку́сная стряпня́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
е́жа, ‑ы, ж.
Тое, што ядуць і п’юць; прадукты харчавання. Мясная ежа. □ Упершыню за многа дзён у нас была сапраўдная вячэра, але елі мы вельмі асцярожна. Я часам забываўся і з прагнасцю накідваўся на ежу. Шамякін. [Дзяншчык] прынёс добры кавалак свініны і усякай другой ежы — у кансервавых бляшанках, у папяровых пакеціках, у шкляных пасудзінках. Лынькоў. Ад ежы аж гнуліся ў хаце сталы. Быў піва і мёду расход не малы. Хведаровіч.
•••
Грубая ежа — простая, цяжкая для перастраўлення ежа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Е́жа ’тое, што ядуць і п’юць, прадукты харчавання’ (ТСБМ). Рус. ежа ’тс’, укр. їжа ’тс’, серб.-харв. је̏ђа, славен. jeja ’тс’, польск. jedzą, славац. jedza, н.-луж. jěza ’тс’, прасл. ědja. Знайсці дакладную адпаведнасць за межамі слав. моўнай глебы цяжка. Толькі для прасл. ěda, ědь мы знаходзім балтыйскія і іншыя індаеўрапейскія паралелі (параўн. адпаведна літ. ė́da, ė̃dis). Таму насуперак Трубачову (Эт. сл., 6, 40–41) ědja з’яўляецца славянскай інавацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мазгі́
‘ежа’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
мазгі́ |
| Р. |
мазго́ў |
| Д. |
мазга́м |
| В. |
мазгі́ |
| Т. |
мазга́мі |
| М. |
мазга́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рубе́ц², -бца́, мн. -бцы́, -бцо́ў, м.
1. Частка страўніка жвачных жывёл, куды паступае праглынутая ежа.
2. Ежа, прыгатаваная з гэтай часткі страўніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парася́ціна, -ы, ж.
Мяса парасяці як ежа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́сніца, -ы, ж. (разм.).
Посная ежа, нішчымніца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)