Verbum

анлайнавы слоўнік

дэлега́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Група дэлегатаў, якія прадстаўляюць той ці іншы калектыў, дзяржаву і пад.

Замежная рабочая д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэлега́цыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

	адз.	мн.
Н.	дэлега́цыя	дэлега́цыі
Р.	дэлега́цыі	дэлега́цый
Д.	дэлега́цыі	дэлега́цыям
В.	дэлега́цыю	дэлега́цыі
Т.	дэлега́цыяй дэлега́цыяю	дэлега́цыямі
М.	дэлега́цыі	дэлега́цыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дэлега́цыя ж. делега́ция

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дэлега́цыя, ‑і, ж.

Група дэлегатаў ад якой‑н. арганізацыі, калектыву, дзяржавы. Сустрэць дэлегацыю. Дэлегацыя рабочых. Замежная дэлегацыя.

[Лац. delegatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дэлега́цыя ’дэлегацыя’ (БРС), дэлега́т (БРС), ст.-бел. делегатъ (XVIII ст., Булыка, Запазыч.). Рус. делега́ция, делега́т, укр. делега́ція, делега́т. Запазычанне з польск. delegacja, delegat (< лац. delegatio, delegatus). Фасмер, 1, 496; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 59.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

делега́ция дэлега́цыя, -цыі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мі́сія, -і, мн. -і, -сій, ж.

1. Адказная роля, высокае прызначэнне каго-н.

Вялікая м. вучонага.

2. Пастаяннае дыпламатычнае прадстаўніцтва пры якой-н. дзяржаве на чале з пасланнікам.

3. Дыпламатычная дэлегацыя спецыяльнага прызначэння.

М. дружбы (перан.). М. добрай волі (перан.).

4. Місіянерская арганізацыя.

Папская м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мі́сія ’заданне, даручэнне’, ’высокае прызначэнне’, ’дыпламатычнае прадстаўніцтва’, ’місіянерская арганізацыя’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 77), запазычана з рус. мовы. Аднак яшчэ ст.-бел. миссия ’дэлегацыя, пасланая ў іншую краіну са спецыяльнай мэтай’ (XVII ст.) са ст.-польск. misyja, missyja, якое з с.-лац. missio ’адпраўленне’ < лац. mittere ’пасылаць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 32).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заме́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца за мяжой; іншаземны, зарубежны. Замежныя дзяржавы.

2. Які адносіцца да іншай дзяржавы, краіны, належыць ім. Замежны капітал. Замежная мова. Замежная дэлегацыя. // Прывезены з-за мяжы; загранічны, імпартны. Замежны тавар.

3. Звязаны з паездкай за граніцу. Замежная камандзіроўка.

4. Які мае адносіны да вядзення знешняй палітыкі. Міністэрства замежных спраў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

варо́чацца ¹, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да вярнуцца ¹.

варо́чацца ², ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Паварочвацца, пераварочвацца з боку на бок. Доўга не мог [Мікіта] заснуць, усёварочаўся з боку на бок, скідаючы з сябе коўдру. Галавач. // Разм. Рухацца, варушыцца. Тыя, хто ведаў, што ў зале вось-вось павінна паявіцца дэлегацыя сялян, неспакойна варочаліся, аглядаліся і гэтым парушалі цішыню. Барашка.

2. Круціцца, вярцецца. Магчыма, там грыміць пярун? Ці дзе варочаюцца жорны? Дубоўка. Хвалі злосна штурхалі нязграбную лодку, яна цяжка варочалася на адным месцы, увесь час памыкаючыся стаць бокам пад вецер. Зарэцкі.

3. Хіліцца, нахіляцца на бок. Марцін ішоў з аднаго боку, Гілёрык — з другога і дзяржалі вулей, каб ён не варочаўся. Колас.

4. Зал. да варочаць ² (у 1–3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)