ды́хальны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ды́хальны ды́хальная ды́хальнае ды́хальныя
Р. ды́хальнага ды́хальнай
ды́хальнае		 ды́хальнага ды́хальных
Д. ды́хальнаму ды́хальнай ды́хальнаму ды́хальным
В. ды́хальны (неадуш.)
ды́хальнага (адуш.)		 ды́хальную ды́хальнае ды́хальныя (неадуш.)
ды́хальных (адуш.)
Т. ды́хальным ды́хальнай
ды́хальнаю		 ды́хальным ды́хальнымі
М. ды́хальным ды́хальнай ды́хальным ды́хальных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ды́хальны дыха́тельный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ды́хальны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для дыхання, удзельнічае ў дыханні. Дыхальныя органы. Дыхальныя шляхі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыха́нне, -я, н.

1. Працэс паглынання кіслароду і выдзялення вуглякіслага газу жывымі арганізмамі.

Стомленасць праяўлялася ў паскораным дыханні.

2. перан. Подых, павеў чаго-н.

Д. вясны.

○

Штучнае дыханне — сістэма прыёмаў для аднаўлення натуральнага дыхання.

◊

Другое дыханне — аб новых сілах, бадзёрасці ў каго-н. пасля стомленасці, апатыі.

|| прым. ды́хальны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кісларо́дна-ды́хальны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кісларо́дна-ды́хальны кісларо́дна-ды́хальная кісларо́дна-ды́хальнае кісларо́дна-ды́хальныя
Р. кісларо́дна-ды́хальнага кісларо́дна-ды́хальнай
кісларо́дна-ды́хальнае		 кісларо́дна-ды́хальнага кісларо́дна-ды́хальных
Д. кісларо́дна-ды́хальнаму кісларо́дна-ды́хальнай кісларо́дна-ды́хальнаму кісларо́дна-ды́хальным
В. кісларо́дна-ды́хальны (неадуш.)
кісларо́дна-ды́хальнага (адуш.)		 кісларо́дна-ды́хальную кісларо́дна-ды́хальнае кісларо́дна-ды́хальныя (неадуш.)
кісларо́дна-ды́хальных (адуш.)
Т. кісларо́дна-ды́хальным кісларо́дна-ды́хальнай
кісларо́дна-ды́хальнаю		 кісларо́дна-ды́хальным кісларо́дна-ды́хальнымі
М. кісларо́дна-ды́хальным кісларо́дна-ды́хальнай кісларо́дна-ды́хальным кісларо́дна-ды́хальных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дыха́тельный ды́хальны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цэнтр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пункт перасячэння якіх-н. восей, ліній у фігуры, пункт засяроджання якіх-н. адносін у целе (спец.).

Ц. акружнасці.

Ц. цяжару.

2. Сярэдзіна, сярэдняя частка чаго-н., аднолькава аддаленая ад краёў, канцоў чаго-н.

Ц стала быў заняты кнігамі.

Камандзірская зямлянка знаходзілася ў цэнтры лагера.

3. Месца, дзе сканцэнтравана якая-н. важная дзейнасць, кіраўніцтва чым-н.

Ц навуковай думкі.

Гандлёвы ц.

4. Горад, буйны населены пункт, які мае адміністрацыйнае, прамысловае, культурнае значэнне для якой-н. мясцовасці, краіны.

Абласны ц.

Адміністрацыйны ц.

5. Вышэйшы орган кіравання якой-н. дзейнасцю.

Дырэктывы цэнтра.

6. Вядучая ўстанова, аддзел такой установы, які кіруе пэўнай галіной дзейнасці.

Ц. радыёвяшчання.

Сінаптычны ц.

Ц. кіравання палётамі касмічных апаратаў.

7. Група нервовых клетак, якая рэгулюе тую або іншую функцыю арганізма.

Дыхальны ц.

Рухальны ц.

8. Дэталь станка з конусным канцом, які служыць для падтрымкі рухомых загатовак пры іх апрацоўцы (спец.).

○

Цэнтр нападзення — асноўны ігрок групы нападзення ў футбольнай і хакейнай камандах.

◊

(Быць) у цэнтры ўвагі — лічыцца галоўным, выклікаць усеагульны інтарэс.

|| прым. цэ́нтравы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Ц. пункт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)