душэ́ўны, -ая, -ае.

1. гл. душа.

2. Поўны шчырай прыязнасці.

Д. чалавек.

Душэўна (прысл.) гутарылі цэлы вечар.

|| наз. душэ́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

душэ́ўны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. душэ́ўны душэ́ўная душэ́ўнае душэ́ўныя
Р. душэ́ўнага душэ́ўнай
душэ́ўнае		 душэ́ўнага душэ́ўных
Д. душэ́ўнаму душэ́ўнай душэ́ўнаму душэ́ўным
В. душэ́ўны (неадуш.)
душэ́ўнага (адуш.)		 душэ́ўную душэ́ўнае душэ́ўныя (неадуш.)
душэ́ўных (адуш.)
Т. душэ́ўным душэ́ўнай
душэ́ўнаю		 душэ́ўным душэ́ўнымі
М. душэ́ўным душэ́ўнай душэ́ўным душэ́ўных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

душэ́ўны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. душэ́ўны душэ́ўная душэ́ўнае душэ́ўныя
Р. душэ́ўнага душэ́ўнай
душэ́ўнае		 душэ́ўнага душэ́ўных
Д. душэ́ўнаму душэ́ўнай душэ́ўнаму душэ́ўным
В. душэ́ўны (неадуш.)
душэ́ўнага (адуш.)		 душэ́ўную душэ́ўнае душэ́ўныя (неадуш.)
душэ́ўных (адуш.)
Т. душэ́ўным душэ́ўнай
душэ́ўнаю		 душэ́ўным душэ́ўнымі
М. душэ́ўным душэ́ўнай душэ́ўным душэ́ўных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

душэ́ўны душе́вный;

~ная трыво́га — душе́вная трево́га

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

душэ́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да душы (у 1 знач.); звязаны з унутраным, псіхічным станам чалавека. Душэўны ўздым, Душэўная трывога. Душэўны свет. Душэўная раўнавага. □ Цішыня і душэўны неспакой пацягнулі .. [Лемяшэвіча] ў поле, можа, гэтак жа, як Наталлю Пятроўну. Шамякін.

2. Шчыры, сардэчны. Душэўныя адносіны. □ [Мелех:] Сярго — душэўны, шчыры чалавек. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

душа́, -ы́, мн. ду́шы і (з ліч. 2, 3, 4) душы́, душ, ж.

1. Унутраная, псіхічная сутнасць чалавека, яго свядомасць.

Глыбока запасці ў душу.

2. Сукупнасць характэрных рыс, уласцівых чалавеку, а таксама чалавек з тымі ці іншымі ўласцівасцямі.

Добрая д.

Чалавек адкрытай душы.

3. перан., чаго. Натхніцель, арганізатар чаго-н.

Д. ўсёй справы.

Д. кампаніі.

4. Пра чалавека (як адзінку лічэння; разм.).

У хаце ні душы.

Сям’я з пяці душ.

На душу насельніцтва.

5. (звычайна з займеннікам «мая»). Сяброўскі фамільярны зварот да каго-н. (разм.).

Паслухай, д. мая.

6. перан., чаго. Самае галоўнае, сутнасць чаго-н.

Песня — д. народа.

Раскрыць душу навукі.

◊

Аддаць богу душу (разм.) — памерці.

Выматаць душу (разм.) — давесці да поўнай знямогі.

Душа ў пятках апынулася (разм.) — пра моцны раптоўны страх.

Жыць душа ў душу (разм.) — дружна, у поўнай згодзе.

З адкрытай душой — шчыра, нічога не тоячы.

З дарагой душой (разм.) — ахвотна, з задавальненнем.

За мілую душу (разм.) — з задавальненнем, ахвотна, не задумваючыся.

Ні капейкі за душой (разм.) — зусім без грошай.

Працаваць з душой — з задавальненнем, ахвотна, старанна.

Стаяць над душой у каго (разм.) — неадступна вісець над кім-н., назаляючы сваёй прысутнасцю.

|| памянш.-ласк. ду́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1, 2 і 5 знач.).

|| прым. душэ́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Душэўныя хваробы.

Душэўная трывога.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

энтузія́зм, -у, м.

Душэўны ўздым, высокая ступень захаплення, натхнення.

Малады э.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гумо́р, -у, м.

Добры стан, душэўны настрой.

Нешта ён сёння не ў гуморы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

душе́вный

1. душэ́ўны;

2. (искренний) шчы́ры, сардэ́чны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разло́м, -у, м.

1. гл. разламаць.

2. перан. Парушэнне ўнутранага адзінства; раздвоенасць, надломленасць.

Душэўны р.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)