дру́з
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
дру́з |
| Р. |
дру́зу |
| Д. |
дру́зу |
| В. |
дру́з |
| Т. |
дру́зам |
| М. |
дру́зе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
друз, -у, м.
Раздробленае каменне, цэгла і пад., якія ўжыв. для дарожных або будаўнічых работ.
Машыны вазілі цагляны д.
|| прым. дру́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
друз (род. дру́зу) м.
1. мин. дру́за ж.;
2. ще́бень, щебёнка ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
друз, ‑у, м.
Маса з бітага камення, цэглы, шкла і пад. Цагляны друз. □ Дззз — жаласна зазвінела аконнае шкло і раптам сыпанулася звонкім друзам. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Друз ’шчэбень, друз’ (БРС), ’перабітая і засохлая камякамі зямля; смецце з зямлёй’ (Шат.), ’трэскі; смецце; кавалкі гліны, цэглы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. рус. дыял. друз ’смецце’. Параўн. далей рус. друзга́ ’наогул усё рыхлае і сухое; смецце, сухое лісце і да т. п.’, друзг ’галлё’, ст.-рус. друскъ ’галлё’, польск. druzga ’асколкі і да т. п.’ Лічацца аддзеяслоўнымі ўтварэннямі прасл. характару (агляд форм гл. у Фасмера, 1, 543; падрабязна ў Трубачова, Эт. сл., 5, 133). Не выключаецца, аднак, што некаторыя формы могуць быць самастойнымі ўтварэннямі ў паасобных слав. мовах. Гл. дру́згаць, друзгата́ць. Сюды адносіцца і бел. дру́зачка ’трэска, кавалачак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дру́знуць, -ну, -неш, -не; друз, -зла; -ні; незак. (разм.).
Станавіцца друзлым.
Мышцы пачалі д.
Скура друзне.
|| зак. адру́знуць, -ну, -неш, -не; адру́з, -зла; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дру́знуць
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
дру́зне |
дру́знуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дру́з |
дру́злі |
| ж. |
дру́зла |
| н. |
дру́зла |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дру́за ж., мин., см. друз 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ще́бень шчэ́бень, -бню м., друз, род. дру́зу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дру́зачка ’трэска, кавалачак’. Гл. друз.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)