дзё́ран

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. дзё́ран
Р. дзё́рну
Д. дзё́рну
В. дзё́ран
Т. дзё́рнам
М. дзё́рне

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзёран, -рну, м.

Верхні слой глебы, густа пераплецены карэннем раслін, а таксама выразаныя пласты з гэтага слоя, якімі ўмацоўваюць адхоны, абкладаюць клумбы і інш.

Клумбы абкладзены зялёным дзёрнам.

|| прым. дзярно́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзёран, -рну м. дёрн

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзёран, ‑рну, м.

Верхні слой глебы, густа пераплецены карэннем травы. [Зямля] была рыхлая, і бяроза лёгка вывернулася, падняўшы на карэнні цэлы пласт дзёрну. Курто. // зб. Выразаныя з гэтага слоя кавалкі, якімі ўмацоуваюць адхоны, схілы і пад. А перад лаўкамі клапатлівай садоўніцкай рукой пароблены клумбы, абкладзеныя зялёным дзёрнам. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дзёран ’дзёран’ (БРС), дзярно́ ’тс’ (Касп.). Рус. дерн, укр. де́рен, польск. darń, чэш. drn, балг. до́ран, дъ́рен, дъ́рн. Прасл. *dьrnъ ’тс’ — утварэнне ад *dr‑: *der(ə)‑ ’драць’ (параўн. ст.-інд. dīrṇá‑ ’той, што лопнуў, трэснуў’). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 224–225; гл. далей Фасмер, 1, 504; Бернекер, 1, 256.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзярно́вы гл. дзёран.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзярні́на, -ы, ж.

Тое, што і дзёран.

Плугамі ўзнімалі дзярніну.

Дзярнінай абкладваюць клумбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пластава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.

Рэзаць, накладваць пластамі.

П. дзёран.

П. сена.

|| наз. пластава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дёрен бот. дзёран, -ну м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзірва́н, -у́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Нявораная зямля, якая зарасла густой травой.

Плугамі ўзнімалі некранутыя дзірваны.

2. Тое, што і дзёран.

|| прым. дзірва́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)