дзе́жка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дзе́жка |
дзе́жкі |
| Р. |
дзе́жкі |
дзе́жак |
| Д. |
дзе́жцы |
дзе́жкам |
| В. |
дзе́жку |
дзе́жкі |
| Т. |
дзе́жкай дзе́жкаю |
дзе́жкамі |
| М. |
дзе́жцы |
дзе́жках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дзе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Драўляная, крыху звужаная к верху пасудзіна з прамых клёпак¹ для заквашвання цеста і пад.
Хапіў з дзежкі, аж не бачыць сцежкі (з нар.).
|| памянш. дзе́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. дзе́жачны, -ая, -ае і дзе́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́жка ж.
1. (для закваски теста) квашня́, дежа́;
2. ка́дка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Драўляная, крыху звужаная к верху пасудзіна з прамых клёпак (для заквашвання цеста, салення і пад.). [Маша] раскрыла дзежку, удыхнула прыемны, кіслы пах рошчыны. Шамякін. І апалонік то і дзела Па дзежцы боўтаў жвава, смела І кідаў цеста ў скавародкі. Колас. [Дзед] зняў з вешалкі брызентавы плашч, у сенцах наліў з дзежкі ў біклажку квасу... Рылько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассо́хлы, -ая, -ае.
Які рассохся.
Рассохлая дзежка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзяжа́, -ы́, мн. дзе́жы і (з ліч. 2, 3, 4) дзяжы́, дзеж, ж.
Вялікая дзежка для заквашвання цеста на хлеб.
Хлебная д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паро́жні, -яя, -яе.
Тое, што і пусты (у 1 знач.).
Парожняя дзежка.
◊
Пераліваць з пустога ў парожняе (разм., неадабр.) — займацца пустой справай, пустымі размовамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́жачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш. да дзежка; невялікая дзежка. Лазарыха наліла на патэльню з дзежачкі цеста і ўслухоўваецца ў сварку. Галавач. Зеленаватыя рыжыкі складаліся ў дзежачкі, гліняныя слоікі, саліліся. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хле́бніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.
1. Від талеркі, падноса, на якіх падаюць на стол хлеб.
2. Невялікая скрынка для захавання хлеба.
3. Спецыяльная дзежка, у якой рашчыняюць хлеб.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фа́са, ‑ы, ж.
Разм. Драўляная дзежка з клёпак, якая служыць для захоўвання розных прадуктаў.
[Польск. fasa ад ням. Fass — бочка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)