дзвы́нкаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Утвараць звінючыя гукі (пра шкло, метал, насякомых і пад.).
Недзе дзвынкала шкло.
Над вухам дзвынкалі камары.
|| аднакр. дзвы́нкнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. дзвы́нканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзвы́нкаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дзвы́нкаю |
дзвы́нкаем |
| 2-я ас. |
дзвы́нкаеш |
дзвы́нкаеце |
| 3-я ас. |
дзвы́нкае |
дзвы́нкаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дзвы́нкаў |
дзвы́нкалі |
| ж. |
дзвы́нкала |
| н. |
дзвы́нкала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дзвы́нкай |
дзвы́нкайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
дзвы́нкаючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзвы́нкаць несов., см. дзы́нкаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзвы́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Утвараць высокія звінючыя гукі (пра шкло, метал, насякомых і пад.). Жаласна дзвынкала шкло. Лынькоў. Калі кулі дзвынкалі зусім блізка, .. [Пятро] кідаўся ўбок, крыху мяняў напрамак, каб збіць кулямётчыка з прыцэльнай стральбы. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задзвы́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць дзвынкаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзвы́нкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да дзвынкаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзвы́нканне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. дзвынкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Дзвынканне шклянкі. Дзвынканне пчол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дзы́нкаць, дзвы́нкаць ’бразгаць, брынкаць’ (БРС). Калі гэта не гукапераймальныя ўтварэнні, то можна меркаваць, што гэта запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. dźwięk ’гук’, dźwięczeć ’гучаць’ (параўн. таксама запазычанне з польск. мовы ў ст.-бел. помніках: дзвенкъ ’гук’; гл. Булыка, Запазыч., 94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бры́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Адзывацца пры ўдары гукам, падобным да лёгкага звону; дзвынкаць. Брынкае шыба. // Выклікаць ударам такі гук. Нехта доўга брынкаў на кухні пасудай.
2. на чым. Няўмела або ляніва іграць на якім‑н. музычным інструменце. Андрэй Шыбянкоў, як зазвычай, сядзеў, фарсіста закінуўшы нагу за нагу, і брынкаў на вечнай сваёй гітары. Зарэцкі. Я ўжо ўмеў чытаць ноты, сяк-так брынкаў на раялі, і таму вучоба музыцы не была для мяне вялікім цяжарам. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)