дво́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дво́р двары́
Р. двара́ дваро́ў
Д. двару́ двара́м
В. дво́р двары́
Т. дваро́м двара́мі
М. дварэ́
двары́
двара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

двор², двара́, мн. двары́, дваро́ў, м.

У манархічных краінах: манарх і яго прыбліжаныя.

Царскі д.

Быць пры двары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

царадво́рац, -рца, мн. -рцы, -рцаў, м. (уст.).

Саноўнік пры царскім двары; прыдворны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лейб-...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: які знаходзіцца пры манарху, служыць пры двары, напр.: лейб-медык, лейб-гвардыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

флі́гель, -я, мн. -і, -яў, м.

Жылая прыбудова пры галоўным будынку, а таксама невялікі дом на двары вялікага будынка.

|| прым. флі́гельны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павысыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Высыпаць усё, многае.

П. двары пяском.

П. пясок з чаравікаў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці, выбегчы ў мностве (разм.).

З вагонаў павысыпалі пасажыры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пара́дкам, прысл. (разм.).

1. У значнай ступені, даволі моцна, многа.

Ён ужо п. пастарэў.

2. Як мае быць, як след.

Ніхто п. не ведаў, куды яны паехалі.

3. Па парадку.

П. абыходзіць усе двары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэ́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Ісці, робячы частыя крокі.

2. Ісці, хадзіць наогул.

Нехта тэпае па двары.

3. Пра дзяцей: пачынаць хадзіць, хадзіць няўпэўнена.

Хлопчык ужо пачынае т.

|| наз. тэ́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дваро́вы, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да хаты, сядзібы, знаходзіцца на двары¹ (у 1 і 2 знач.).

Дваровыя пабудовы.

2. Прыгонны, узяты ў панскі двор для абслугоўвання памешчыка (пра сялян) (гіст.).

Дваровыя людзі.

Флігель для дваровых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

геро́льд, ‑а, М ‑дзе, м.

Гіст. Вяшчальнік пры двары феадальнага правіцеля, а потым і пры двары манарха ў краінах Заходняй Еўропы. // Распарадчык на рыцарскіх турнірах, на грамадскіх святах.

[Ням. Herold.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)