даспе́хі, -аў, адз. даспе́х, -а, м.
1. Баявое ўзбраенне, амуніцыя воіна старых часоў.
Рыцарскія д.
2. перан. Наогул які-н. рыштунак (жарт.).
Паляўнічыя д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даспе́хі (ед. даспе́х) м., в разн. знач. доспе́хи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даспе́хі, ‑аў; адз. даспех, ‑а, м.
Баявое узбраенне, амуніцыя воіна ў старажытнасці. Воінскія даспехі. Рыцарскія даспехі. // Жарт., іран. Якія‑н. снасці, рэчы наогул. Дачакаўшыся суботы, я сабраў свае паляўнічыя даспехі, купіў білет на прыгарадны Мінск — Нухавічы і ўжо ў дзевяць гадзін вечара сядзеў з Антонам за сталом і вячэраў перад выхадам. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Даспе́хі ’даспехі’ (БРС). Рус. доспе́хи ’тс’, таксама ’работа, майстэрства’. Паводле Трубачова (Эт. сл., 5, 83), прасл. слова (з іншай семантыкай у іншых слав. мовах), якое ўтворана ад дзеяслова *dospěti. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 83.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даспе́х
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
даспе́х |
даспе́хі |
| Р. |
даспе́ха |
даспе́хаў |
| Д. |
даспе́ху |
даспе́хам |
| В. |
даспе́х |
даспе́хі |
| Т. |
даспе́хам |
даспе́хамі |
| М. |
даспе́ху |
даспе́хах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ла́ты, лат і -аў.
Металічныя даспехі, браня, якія ў старажытнасці засцерагалі ад халоднай, а ў Сярэднія вякі і ад агнястрэльнай зброі.
|| прым. ла́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
доспе́хи ист. даспе́хі, -хаў;
доспе́х ед. даспе́х, -ха м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бра́нныйII (воинский) уст., поэт., высок. ра́тны; баявы́, вае́нны;
бра́нные доспе́хи ра́тныя даспе́хі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́ты, ‑аў і лат; адз. няма.
Металічныя даспехі, якія ў старажытнасці засцерагалі воіна ад удараў халоднай зброі, а ў сярэднія вякі — і ад агнястрэльнай зброі. Уздоўж калідора, уперамешку з закутымі ў латы рыцарамі, стаялі вялікія пальмы. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́царскі прям., перен. ры́царский;
~кія даспе́хі — ры́царские доспе́хи;
р. ўчы́нак — ры́царский посту́пок;
○ р. рама́н — ры́царский рома́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)