дапыта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
Распытваючы, даведацца аб кім-, чым-н.
Д. ў чалавека, хто ён.
Д. праўды.
|| незак. дапы́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дапыта́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дапыта́юся |
дапыта́емся |
| 2-я ас. |
дапыта́ешся |
дапыта́ецеся |
| 3-я ас. |
дапыта́ецца |
дапыта́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дапыта́ўся |
дапыта́ліся |
| ж. |
дапыта́лася |
| н. |
дапыта́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дапыта́йся |
дапыта́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
дапыта́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дапыта́цца (каго, чаго, што) сов. разузна́ть (что, о ком, чём); допыта́ться (о ком, чём);
д. ў чалаве́ка, хто ён — разузна́ть (допыта́ться) у челове́ка, кто он;
д. пра́ўды — разузна́ть пра́вду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Распытваючы, даведацца аб кім‑, чым‑н. [Зося і Міхалка] абвандравалі ўвесь гарадок, пакуль дапыталіся кватэры Назарэўскага. Чорны. [Павел] хадзіў разгубленым, заглядваў людзям у вочы, усё стараючыся што-небудзь зразумець, знайсці параду, дапытацца ў людзей, што ж рабіць, як жа ратаваць коней. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
допыта́ться сов., разг. дапыта́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапы́твацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да дапытацца.
2. Зал. да дапытваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
допроси́тьсяII сов. (разузнать) разг. дапыта́цца, распыта́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
доиска́ться сов., разг. дашука́цца; (найти) знайсці́; (дознаться) дайсці́, дазна́цца, даве́дацца; (допытаться) дапыта́цца; см. дои́скиваться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапы́твацца несов.
1. (каго, чаго) разузнава́ть (что, о ком, чём), допы́тываться (о ком, чём); см. дапыта́цца;
2. страд. допра́шиваться, опра́шиваться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дабі́цца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца; ‑б’ёмся, ‑б’яцеся; зак., чаго, з дадан. сказам і без дап.
Настойлівымі намаганнямі дамагчыся чаго‑н. Дабіцца выдатных поспехаў. □ Загад адзін, адно заданне — Дабіцца працай перамог. Чарот. Чым больш уставала .. перашкод, тым больш, расло ў Сценкі ўпартае жаданне дабіцца свайго. Колас. // Распытваючы, даведацца, дапытацца аб чым‑н. ад каго‑н. Мужчыны ніяк не маглі дабіцца ад.. [жанчыны], што ж там такое магло стаць: пажар, смерць ці яшчэ якое няшчасце? Дамашэвіч. Настаўнік болей нічога не дабіўся ад Ліды. Яна ўстала з-за стала і выбегла з хаты. Колас. // Дабрацца, з цяжкасцю дайсці куды‑н., да каго‑н. — Я парадкі ведаю, я дабіўся ў адрасны стол. Чорны. У пакой канцылярыі дабіцца было цяжка. Нікановіч.
•••
Дабіцца да ручкі — тое, што і дайсці да ручкі (гл. дайсці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)