гу́сеница ж.

1. зоол. ву́сень, -ня м.;

2. тех. гу́сеніца, -цы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гу́сеніца ж., тех. гу́сеница

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ву́сень м.

1. зоол. гу́сеница ж.;

2. собир. гу́сеница ж.;

в. напа́ў на дрэ́выгу́сеница напа́ла на дере́вья

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ву́сеніца1 ’вусень’ (Сцяшк. МГ), укр. у́сениця, гу́сениця, рус. гу́сеница, польск. gąsienica, ст.-польск. таксама wąsienica, кашуб. vansevnica, чэш. дыял. housenice, славац. húsenica, в.-луж. husańca, н.-луж. guséńca, палаб. vǫ̓sənáįćə, славен. gosênica, vosênica, серб.-харв. гу́сеница, балг. гъ́сеница, въ́сеница. Прасл. *vǫsenica (*ǫsěnica), утворанае ад *vǫsъ (*ǫsъ) ’вус’ (Бернекер, 1, 341; Младэнаў, 118; Фасмер, 2, 477; Брукнер, 604; Махэк₂, 180; Слаўскі, 1, 266; Скок, 1, 635); формы з г, якія маюць праславянскі характар, тлумачаць па-рознаму: Слаўскі (1, 266) і Якабсон (Word, 8) як вынік пратэзавання; Ваян (RÉS, 18, 77) пад уплывам gǫsь ’гусь’; Фасмер (2, 477) пад уплывам ст.-слав. гоуштерица; Скок (1, 635) кантамінацыяй з guščerica ’яшчарка’ (з-за афарбоўкі).

Ву́сеніца2 ’нарыў паміж капыта ў каровы’; ’гнаявік у капытах (у каня, каровы)’ (КСТ). Відаць, да ву́сеніца ’вусень’; параўн. семантычную паралель славац. liška ’лішай (хвароба)’ і ’вусень, матылёк’, што, як паказаў Важны (O jménech, 106 і наст.), звязана з уяўленнямі пра насякомых як разносчыкаў хвароб.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аб’е́сці сов., в разн. знач. объе́сть;

ву́сень аб’е́ў усе́ лісты́гу́сеница объе́ла все́ ли́стья;

ён вас не ~ць — он вас не объе́ст;

ву́шы а. — прожужжа́ть у́ши; надое́сть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)