губа́³, -ы́, ж. (разм.).
Гаўптвахта.
Пасадзіць на губу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гу́ба, -ы, мн. -ы, губ, ж.
Тоўсты, падобны на капыт грыб, які паразітуе на дрэвах і выклікае гніенне драўніны.
|| прым. гу́бавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
губа́², -ы́, мн. гу́бы і (з ліч. 2, 3, 4) губы́, губ, Д -а́м, ж.
Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы Расіі.
Анежская г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
губа́
I ж., анат. губа́;
○ зае́чая г. — мед. за́ячья губа́;
◊ малако́ на губа́х не абсо́хла — молоко́ на губа́х не обсо́хло;
на по́ўную губу́ (е́сці, упі́сваць, уміна́ць) — за о́бе щёки (есть, упи́сывать);
надзьму́ць гу́бы — наду́ть гу́бы;
з пе́най на губа́х — с пе́ной у рта;
разве́сіць гу́бы — разве́сить гу́бы
II ж., геогр. губа́
III ж., ист. губа́
IV прост. (гауптвахта) губа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
губа́¹, -ы́, мн. гу́бы і (з ліч. 2, 3, 4) губы́, губ, Д -а́м, ж.
Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота.
Верхняя г.
Сціснуць губы.
Кусаць губы (таксама перан.: выражаць злосць, незадавальненне).
|| памянш. гу́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.
|| прым. губны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гу́ба, ‑ы, ж.
Тоўсты, у форме капыта грыб, які паразітуе на дрэвах; чага.
губа́ 1, ‑ы́; мн. гу́бы, гу́б, Д ‑а́м; ж.
Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота. Верхняя губа. Ніжняя губа. Сціснуць губы. Цмокаць губамі.
•••
Заячая губа — прыроджанае ненармальнае раздваенне верхняй губы ў чалавека.
З пенай на губах гл. пена.
Малако на губах не абсохла у каго гл. малако.
Надзьмуць губы гл. надзьмуць.
Развесіць губы гл. развесіць.
губа́ 2, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы СССР. Обская губа. Кандалакшская губа.
губа́ 3, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная акруга ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая адпавядала пазнейшаму павету.
губа́ 4, ‑ы́, ж.
Разм. Гаўптвахта. — Ну, раскіс. Нервы распусціў, барышня. Вернемся, — на трое сутак на губу. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
губа́II геогр. губа́, -бы́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
губа́I анат. губа́, -бы́ ж.;
◊
наду́ть гу́бы надзьму́ць гу́бы;
губа́ не ду́ра погов. губа́ не дурна́я.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
губа́III (гриб) обл., прост. гу́ба, -бы ж., ча́га, -гі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Губа́ ’губа’ (БРС, Сцяшк.). Прасл. *gǫba. Трубачоў (Эт. сл., 7, 79) лічыць, што значэнні ’грыб’ і ’губа’ звязаны па паходжанню, і ’губа’ выводзіцца з ’грыба’. Звычайна слав. *gǫba параўноўваюць з літ. gum̃bas ’гуз, жаўлак, нарасць’, лат. gum̃ba. Фасмер (1, 468) лічыць, што ёсць два розныя словы (’губа’ і ’грыб’), але не выключае магчымасці аднолькавага іх паходжання.
Гу́ба ’губа, трутнік, трут’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк.). Таго ж паходжання, што і губа́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)