грузі́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. грузі́ла грузі́лы
Р. грузі́ла грузі́л
Д. грузі́лу грузі́лам
В. грузі́ла грузі́лы
Т. грузі́лам грузі́ламі
М. грузі́ле грузі́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

грузі́ла, -а, мн. -ы, грузі́л і -аў, н.

Невялікі груз (у 1 знач.), які падвешваецца да лёскі вуды або сеткі для лепшага апускання іх у ваду пры лоўлі рыбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грузі́ла ср., рыб. грузи́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

грузі́ла, ‑а, н.

Груз (кавалачак волава, камень і пад.), які прымацоўваецца да вуды або сеткі для лепшага апускання іх у ваду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грузі́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гружу́ гру́зім
2-я ас. гру́зіш гру́зіце
3-я ас. гру́зіць гру́зяць
Прошлы час
м. грузі́ў грузі́лі
ж. грузі́ла
н. грузі́ла
Загадны лад
2-я ас. грузі́ грузі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час гру́зячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

грузи́ло рыб. грузі́ла, -ла ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патапе́ц, ‑пца, м.

Абл. Грузіла. І прыціхлі над вадою вудары.. Ціха булькнуў у ак[е]нца патапец. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

свінча́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Злітак свінцу, які выкарыстоўваецца ў бітах або як зброя ў кулачнай бойцы.

2. Свінцовае грузіла на рыбалоўнай сетцы.

3. Нагайка з уплеценым куском свінцу на канцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Патапе́ц, потопе́ц, потопо́к ’грузіла’, ’паплавок’ (ТСБМ, Крыв.; паўн.-усх., КЭС; Касп.), патапы́ ’грузіла’ (лід., Сл. ПЗБ). Да тапі́ць — тан́уць (гл.). Ізасема або семантычная калька з літ. grim̃ždas ці gramždíklis ’грузіла’, якія ад gramždìnti ’тапіць, пагружаць’, grimzdė́ti ’загразаць, тануць, тапіцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Лазок ’грузіла ў рыбалоўных снасцях’ (Крыв.), лазні ’грузіла сеткі з каменьчыкаў’ (Браім, 42), укр. глазки ’алавяныя грузілы ў невадзе’. Да прасл. glazъ ’камень’. Параўн. польск. głaz ’камень, кавалак скалы’, ст.-чэш. hlazec ’від каменя’. Узнікла ў выніку страты пратэтычнага g‑ (Петлева, Этимология–76, с. 53).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)