грузі́ла, -а, мн. -ы, грузі́л і -аў, н.
Невялікі груз (у 1 знач.), які падвешваецца да лёскі вуды або сеткі для лепшага апускання іх у ваду пры лоўлі рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грузі́ла ср., рыб. грузи́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грузі́ла, ‑а, н.
Груз (кавалачак волава, камень і пад.), які прымацоўваецца да вуды або сеткі для лепшага апускання іх у ваду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грузи́ло рыб. грузі́ла, -ла ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патапе́ц, ‑пца, м.
Абл. Грузіла. І прыціхлі над вадою вудары.. Ціха булькнуў у ак[е]нца патапец. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінча́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Злітак свінцу, які выкарыстоўваецца ў бітах або як зброя ў кулачнай бойцы.
2. Свінцовае грузіла на рыбалоўнай сетцы.
3. Нагайка з уплеценым куском свінцу на канцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Патапе́ц, потопе́ц, потопо́к ’грузіла’, ’паплавок’ (ТСБМ, Крыв.; паўн.-усх., КЭС; Касп.), патапы́ ’грузіла’ (лід., Сл. ПЗБ). Да тапі́ць — тан́уць (гл.). Ізасема або семантычная калька з літ. grim̃ždas ці gramždíklis ’грузіла’, якія ад gramždìnti ’тапіць, пагружаць’, grimzdė́ti ’загразаць, тануць, тапіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лазок ’грузіла ў рыбалоўных снасцях’ (Крыв.), лазні ’грузіла сеткі з каменьчыкаў’ (Браім, 42), укр. глазки ’алавяныя грузілы ў невадзе’. Да прасл. glazъ ’камень’. Параўн. польск. głaz ’камень, кавалак скалы’, ст.-чэш. hlazec ’від каменя’. Узнікла ў выніку страты пратэтычнага g‑ (Петлева, Этимология–76, с. 53).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пато́ні ’грузіла’ (брасл., Сл. ПЗБ) — назоўнік (мн. л.) ад патонуць ’затапіцца’ (докш., в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да тапіць/ тануць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пато́піч ’грузіла’ (віл., Сл. ПЗБ). Да па‑тапіць (па‑тап‑ ляць). Аб суфіксе ‑іч (са значэннем ’прадмет дзеяння’) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 45.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)