грамадзя́нін
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
грамадзя́нін |
грамадзя́не |
| Р. |
грамадзя́ніна |
грамадзя́н |
| Д. |
грамадзя́ніну |
грамадзя́нам |
| В. |
грамадзя́ніна |
грамадзя́н |
| Т. |
грамадзя́нінам |
грамадзя́намі |
| М. |
грамадзя́ніне |
грамадзя́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
грамадзя́нін, -а, мн. грамадзя́не і (з ліч. 2, 3, 4) грамадзя́ніны, -дзя́н, м.
1. Асоба, якая належыць да пастаяннага насельніцтва дадзенай дзяржавы, карыстаецца правамі і выконвае абавязкі, устаноўленыя яе канстытуцыяй.
2. Дарослы чалавек, а таксама форма звароту да яго.
|| ж. грамадзя́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грамадзя́нін м. граждани́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грамадзя́нін, ‑а; мн. ‑дзяне, ‑дзян; м.
1. Чалавек, які адносіцца да пастаяннага насельніцтва краіны, карыстаецца правамі і выконвае абавязкі, устаноўленыя яе канстытуцыяй. Грамадзянін Савецкага Саюза.
2. Высок. Свядомы член грамадства, чалавек, які падпарадкоўвае асабістыя інтарэсы інтарэсам грамадства. Карл Маркс — грамадзянін свету.
3. Дарослы чалавек, мужчына, а таксама форма звароту да яго. — Вам што трэба, грамадзянін? — холадна звярнуўся да .. [фабрыканта] Саламон. Бядуля. [Дзяўчына:] Там адзін грамадзянін просіць прыняць яго без чаргі. Крапіва.
4. Уст. Жыхар горада, гараджанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Грамадзя́нін ’грамадзянін’ (БРС). Укр. громадя́нин ’тс’. Утварэнне ад грама́да́ (укр. грома́да). Параўн. Рудніцкі, 740.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грамадзянін, падданы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
паўнапра́ўны, -ая, -ае.
Які мае паўнату правоў, усе законныя правы.
П. грамадзянін.
|| наз. паўнапра́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раўнапра́ўны, -ая, -ае.
Які мае аднолькавыя з кім-н. правы.
Р. грамадзянін.
|| наз. раўнапра́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расія́нін, -а, мн. -я́не, -я́н, м.
1. Грамадзянін Расіі.
2. Жыхар Расіі.
|| ж. расія́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
граждани́н в разн. знач. грамадзя́нін, -на м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)