Го́рнае

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз.
н.
Н. Го́рнае
Р. Го́рнага
Д. Го́рнаму
В. Го́рнае
Т. Го́рным
М. Го́рным

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

го́рны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. го́рны го́рная го́рнае го́рныя
Р. го́рнага го́рнай
го́рнае		 го́рнага го́рных
Д. го́рнаму го́рнай го́рнаму го́рным
В. го́рны (неадуш.)
го́рнага (адуш.)		 го́рную го́рнае го́рныя (неадуш.)
го́рных (адуш.)
Т. го́рным го́рнай
го́рнаю		 го́рным го́рнымі
М. го́рным го́рнай го́рным го́рных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дэфіле́¹, нескл., н. (спец.).

Цясніна або вузкі, цесны праход паміж узвышшамі, вадаёмамі.

Горнае д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

масі́ў, -сі́ву, мн. -сі́вы, -сі́ваў, м.

1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы.

Горныя масівы.

2. Вялікая прастора, аднародная па якіх-н. прыметах.

Лясныя масівы.

|| прым. масі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Масі́ў ’горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы’, ’вялікая прастора, аднародная паводле якіх-небудзь прыкмет’ (ТСБМ). З польск. або з рус., у якія з франц. massif ’цяжкавагавы’ (SWO, 458; Лёхін, 428).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

масі́ў, ‑сіву, м.

1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы з плоскай вяршыняй. Горны масіў.

2. Вялікая прастора, аднародная па якіх‑н. прыметах. За густымі радамі алешын пачынаўся вялікі масіў заліўных лугоў. Кавалёў. Зялёным масівам .. [лес] наступаў на невялічкую купку сяліб. Ліс.

[Фр. massif — цяжкавагавы ад лац. massa — глыба, камяк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́рны ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да гары (у 1 знач.). Горны ланцуг. Горнае паветра. // Які знаходзіцца ў гарах. Горнае паселішча. Горныя лугі. □ Стала так ціха, што здавалася — ручай грыміць, як горны вадапад. Самуйлёнак. // Гарысты; пакрыты гарамі. Горная краіна. // Прызначаны для выкарыстання ў гарах. Горная артылерыя. Горныя лыжы.

2. Які здабываецца з зямных нетраў. Горныя руды.

3. Які мае адносіны да распрацоўкі зямных нетраў. Горны інжынер. Горны камбайн.

•••

Горная хвароба гл. хвароба.

Горны баран гл. баран (у 2 знач.).

Горны хрусталь гл. хрусталь.

Горны лён гл. лён.

го́рны ​2, ‑ая, ‑ае.

Разм. Поўны горычы, гора; гаротны. І маёр штораз прыгорне Да грудзей сваіх малую: — Не журыся, сум твой горны Я душой таксама чую. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́лнце в разн. знач. со́нца, -ца ср.;

восхо́д со́лнца усхо́д со́нца;

го́рное со́лнце спец. го́рнае со́нца;

загора́ть на со́лнце загара́ць на со́нцы;

до (восхо́да) со́лнца да со́нца;

◊

со́лнце пра́вды со́нца пра́ўды.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

со́нца ср., в разн. знач. со́лнце;

усхо́д с. — восхо́д со́лнца;

го́рнае с. — спец. го́рное со́лнце;

загара́ць на ~цы — загора́ть на со́лнце;

с. пра́ўды — со́лнце пра́вды;

◊ да с. — до (восхо́да) со́лнца;

ме́сца пад ~цам — ме́сто под со́лнцем;

паку́ль с. ўзы́дзе, раса́ во́чы вы́есць — посл. пока́ со́лнце взойдёт, роса́ о́чи вы́ест

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рный в разн. знач. го́рны;

го́рное де́ло го́рная прамысло́васць;

го́рный хруста́ль мин. го́рны хруста́ль;

го́рный воск мин. го́рны воск;

го́рный лён мин. го́рны лён;

го́рный бара́н зоол. го́рны бара́н;

го́рная боле́знь мед. го́рная хваро́ба;

го́рная о́бласть го́рная во́бласць;

го́рное со́лнце мед. го́рнае со́нца;

го́рный хребе́т го́рны хрыбе́т;

го́рный институ́т го́рны інстыту́т;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)