гарадскі́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гарадскі́ гарадска́я гарадско́е гарадскі́я
Р. гарадско́га гарадско́й
гарадско́е		 гарадско́га гарадскі́х
Д. гарадско́му гарадско́й гарадско́му гарадскі́м
В. гарадскі́ (неадуш.)
гарадско́га (адуш.)		 гарадску́ю гарадско́е гарадскі́я (неадуш.)
гарадскі́х (адуш.)
Т. гарадскі́м гарадско́й
гарадско́ю		 гарадскі́м гарадскі́мі
М. гарадскі́м гарадско́й гарадскі́м гарадскі́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

звы́чай, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Агульнапрыняты парадак, правілы, што даўно ўкараніліся ў быце народа або ў пэўнай грамадскай групе.

Спрадвечны з.

Гарадскія звычаі.

2. Прывычны спосаб дзеяння, прывычка.

Маю з. пасля абеду пашпацыраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агульнагарадскі́, ‑ая, ‑ое.

Агульны для ўсяго горада; аб’ядноўвае ўсе гарадскія арганізацыі, мерапрыемствы. Агульнагарадская дэманстрацыя. Агульнагарадскі суботнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ускра́іна, -ы, мн. -ы, -ра́ін, ж.

1. Край, крайняя частка якой-н. мясцовасці.

У. лесу.

На ўскраіне пасёлка.

2. Аддаленая ад цэнтра частка горада, якая прымыкае да яго межаў.

Гарадскія ўскраіны.

3. Аддаленая, пагранічная тэрыторыя дзяржавы.

Усходняя ў.

Беларусі.

|| прым. ускра́інны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упара́дкаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак.

1. каго-што і без дап. Прывесці ў парадак, навесці парадак дзе-н.; вырашыць; уладкаваць.

У. кнігі.

У. ў хаце.

У. справы.

2. што. Добраўпарадкаваць.

У. гарадскія кварталы.

|| незак. упарадко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. упарадко́ўванне, -я, н.

|| наз. упара́дкаванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мурава́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Будынак з каменя або цэглы. Пабегла насустрач ліпавая алейка, брук і першыя гарадскія мураванкі. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дацямна́, прысл.

Да надыходу цемнаты, да змяркання. Гарадскія шафёры ціснулі на ўвесь газ. Яны спяшаліся дацямна дабрацца дадому. Корбан. Верас ліловы, як на цымбалах, Ціха трымціць увесь дзень дацямна. Агняцвет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маладзёжны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да моладзі, складаецца з моладзі. Маладзёжная брыгада. // Прызначаны для моладзі. Будаўніцтва маладзёжнага кафэ, як яго сціпла называлі ў розных дакументах гарадскія ўлады, ішло да завяршэння. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Муні́ца ’амуніцыя’ (Рам. 3; гом., Нар. Гом.) — скажонае рус. амуниция ’тс’ (з адпадзеннем пачатковага а‑), якое з польск. amunicja. Яно узыходзіць да лац. mūnītio ’узвядзенне фартыфікацый’, ’пракладка (мастоў)’, ’умацаванне’, moenia ’гарадскія сцены’, як і ст.-бел. муницыя ’умацаванае < месца, фартыфікацыя’ (XVI ст.), запазычанае са ст.-польск. municja ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 65–66).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

го́рад, -а, мн. гарады́, гарадо́ў, м.

1. Буйны населены пункт, адміністрацыйны, прамысловы, гандлёвы і культурны цэнтр.

Сталічны г.

Г. на Дзвіне.

Жыць за горадам.

2. Населенае месца, абгароджанае і ўмацаванае сцяной (гіст.).

Старажытны славянскі г.

3. У розных рухомых гульнях (напр., лапта, гарадкі) месца, лагер кожнай каманды.

|| памянш. гарадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. гарадскі́, -а́я, -о́е.

Гарадская гаспадарка.

Гарадскія будынкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)