га́лс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. га́лс га́лсы
Р. га́лса га́лсаў
Д. га́лсу га́лсам
В. га́лс га́лсы
Т. га́лсам га́лсамі
М. га́лсе га́лсах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

галс м., мор. галс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

галс мор. галс, род. га́лса м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

галс, ‑а, м.

1. Снасць паруснага судна, якой прымацоўваецца да мачты ніжні пярэдні вугал косага паруса.

2. Напрамак руху судна адносна ветру. Правы галс. Левы зале. Змяніць галс.

3. Адрэзак шляху судна ад павароту да павароту.

[Гал. hals.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гро́та-га́лс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гро́та-га́лс гро́та-га́лсы
Р. гро́та-га́лса гро́та-га́лсаў
Д. гро́та-га́лсу гро́та-га́лсам
В. гро́та-га́лс гро́та-га́лсы
Т. гро́та-га́лсам гро́та-га́лсамі
М. гро́та-га́лсе гро́та-га́лсах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

жва́ка-га́лс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. жва́ка-га́лс жва́ка-га́лсы
Р. жва́ка-га́лса жва́ка-га́лсаў
Д. жва́ка-га́лсу жва́ка-га́лсам
В. жва́ка-га́лс жва́ка-га́лсы
Т. жва́ка-га́лсам жва́ка-га́лсамі
М. жва́ка-га́лсе жва́ка-га́лсах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

лі́сель-га́лс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. лі́сель-га́лс лі́сель-га́лсы
Р. лі́сель-га́лса лі́сель-га́лсаў
Д. лі́сель-га́лсу лі́сель-га́лсам
В. лі́сель-га́лс лі́сель-га́лсы
Т. лі́сель-га́лсам лі́сель-га́лсамі
М. лі́сель-га́лсе лі́сель-га́лсах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

фо́ка-га́лс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. фо́ка-га́лс фо́ка-га́лсы
Р. фо́ка-га́лса фо́ка-га́лсаў
Д. фо́ка-га́лсу фо́ка-га́лсам
В. фо́ка-га́лс фо́ка-га́лсы
Т. фо́ка-га́лсам фо́ка-га́лсамі
М. фо́ка-га́лсе фо́ка-га́лсах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

◎ Квадра́нец ’чвэрць гадзіны’ (Нас.). Параўн. адпаведнае значэнне квадра (гл.). Бел. і ўкр. квадранец(ь) ’чвэрць гадзіны’ — агульнае запазычанне з польск. kwadraniec < kwad∼ галс < kwadrans. Тут наглядаецца працэс словаўтваральнай адаптацыі лацінскага па паходжанню слова да славянскіх з прадуктыўнай суфіксацыяй *‑ап‑ьcь. Утварэнне праходзіла па мадэлі аддзеяслоўнага дэрывата: kwadrować Z > kwadra‑ піес© польск. kwadrans — з лац. quadrans ’чвэрць’ (у тым ліку ’чвэрць гадзіны’): Брукнер, 286; Слаўскі, 3, 454; ЕСУМ, 2, 413.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)