газану́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
газану́ |
газанё́м |
| 2-я ас. |
газане́ш |
газаняце́ |
| 3-я ас. |
газане́ |
газану́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
газану́ў |
газану́лі |
| ж. |
газану́ла |
| н. |
газану́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
газані́ |
газані́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
газану́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
газану́ць сов., однокр., разг. газану́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
газану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Аднакр. да газаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
газава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; незак. (разм.).
Павялічваць скорасць машыны, самалёта і пад.
|| аднакр. газану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
газану́ть сов., однокр., прост. газану́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гі́ж ’насякомае Oestrus; муха, якая дакучае каровам у гарачыню; іначай зыкоўка’ (Нас.), гіж ’заедзь (авадні, мухі)’ (Бяльк.). Няма ў іншых усх.-слав. мовах. Бел. слова паходзіць з *gyžь, < *gyzjь. Аснова *gyz‑ сустракаецца яшчэ ў назве такога ж насякомага ў бел. (гіз) і н.-луж. мове (gizk). Бел.-луж. *gyz‑ — гэта апафанічная форма (ŭ : ū) да польск. giez ’тс’ (*gъzъ). Лексема гэта толькі зах.- і ўсх.-слав. Роднаснае: літ. gužė́ti ’спяшацца, бегчы натоўпам’, guža ’куча чарвей’. Гл. Слаўскі, 1, 278; Міклашыч, 423; Бернекер, 373; Трубачоў, Эт. сл., 7, 224. Параўн. яшчэ гіжа́ць, гізава́ць, газану́ць. Гл. яшчэ гіз.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)