гада́ть несов.
1. варажы́ць;
2. (предполагать) варажы́ць, меркава́ць, гада́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гада́ць несов.
1. (предполагать) гада́ть;
2. обл. гада́ть, ворожи́ть;
◊ г. на кафе́йнай гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще;
ба́бка на́двае гада́ла — погов. ба́бушка на́двое сказа́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
волхвова́ть несов. вядзьма́рыць, чарава́ць; (гадать) варажы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
варажы́ць несов.
1. гада́ть, ворожи́ть;
в. на ка́ртах — гада́ть (ворожи́ть) на ка́ртах;
2. (строить догадки) гада́ть;
3. предрека́ть, предска́зывать;
4. разг. привлека́ть, зачаро́вывать, чарова́ть, завора́живать;
5. перен., разг. колдова́ть;
ску́льптар ~жы́ў над глі́най — ску́льптор колдова́л над гли́ной;
◊ ба́бка на́двае ~жы́ла — погов. ба́бушка на́двое сказа́ла (гада́ла)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прогада́ть сов.
1. разг. прагада́ць, пралічы́цца, прайгра́ць;
2. (гадать, ворожить в течение какого-л. времени) праваражы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кафе́йны в разн. знач. кофе́йный;
○ ~нае дрэ́ва — кофе́йное де́рево;
◊ гада́ць на ~най гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гада́ць ’гаварыць, расказваць’ (Нас.), га́даць ’пляткарыць’ (КЭС). Рус. дыял. (смал.) гада́ть ’гаварыць’, укр. дыял. (лем.) гада́ти ’гаварыць, размаўляць’ (гл. Рудніцкі, 522, 781). Запазычанне з польск. gadać ’тс’ (а гэта да прасл. *gadati, гл. Слаўскі, 247–248). Толькі ў польск. мове, калі не лічыць славен. дыял. gadati ’балбатаць, плявузгае’, слав. *gadati атрымала значэнне ’размаўляць, гаварыць’ (з XV ст.). Можна ставіць пытанне: ці бел. гада́ны ’гавораны, казаны’ (Нас.), якое Насовіч (там жа) выводзіць ад гада́ць, не адлюстроўвае непасрэдна польск. gadany (ад gadać)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гу́ща ж.
1. (осадок) гу́шча, -чы ж.;
2. (заросль) гушча́р, -ру́ м., разг. гушча́рнік, -ку м., разг. гушчэ́ча, -чы ж.;
3. (место средоточия) гу́шча, -чы ж.;
в гу́ще толпы́ у гу́шчы нато́ўпу;
◊
гада́ть на кофе́йной гу́ще варажы́ць (гада́ць) на ка́вавай гу́шчы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гу́шча ж., в разн. знач. гу́ща;
на дне застала́ся г. — на дне оста́лась гу́ща;
уці́снуцца ў са́мую гу́шчу нато́ўпу — вти́снуться в са́мую гу́щу толпы́;
быць у гу́шчы падзе́й — быть в гу́ще собы́тий;
◊ гада́ць на кафе́йнай гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще;
не да тлу́шчу, з’е́сці б ~чу — не до жи́ру, быть бы жи́ву
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)