гаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
У веруючых: пасціць і хадзіць у царкву, рыхтуючыся да споведзі і прычасця.
|| наз. гаве́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гаве́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
гаве́ю |
гаве́ем |
| 2-я ас. |
гаве́еш |
гаве́еце |
| 3-я ас. |
гаве́е |
гаве́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гаве́ў |
гаве́лі |
| ж. |
гаве́ла |
| н. |
гаве́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
гаве́й |
гаве́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
гаве́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гаве́ць несов., церк. гове́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
У веруючых — пасціць і хадзіць у царкву, рыхтуючыся да споведзі. [Ігнат] гавее, ён пасціцца, Лбом малаціць ля амбона, Бога і чарцей баіцца, Верыць розным забабонам. Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаве́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. гавець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гове́ть несов., церк. гаве́ць; (поститься) разг. пасці́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Гавець некаторы час. Пагавець яшчэ дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Пачаць гавець.
•••
Загавець душой — сканаць, памерці, загінуць. Тайга — гэта бязмежны зялёны акіян, у якім свае няпісаныя законы, прыкметы, не ведаючы якіх можна і душой загавець. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́згавіны ’першы скаромны дзень пасля Вялікага Посту’ (Др.-Падб.), ро́згаўкі ’тс’ (ТС), разгаве́нне ’тс’ (ТСБМ). Да разгавецца ’паесці першы раз пасля Посту’, якое з роз‑/раз‑ са значэннем ’ажыццяўленне дзеяння ў адваротным напрамку’ і гаве́ць ’пасціць і хадзіць у царкву, рыхтуючыся да споведзі’, якое са ст.-слав. говѣти ’быць набожным, богабаязным’, роднаснага лац. favēre, faveō ’ставіцца з прыхільнасцю, мець ласку’, умбр. fonēr ’прыемна абдуваць’, ст.-ісл. gá (< *gawiðō) ’шанаваць, быць набожным’ < і.-е. *ghau̯‑ē̯iō (Бернекер, 1, 338; Фасмер, 1, 432–434; Махэк₂, 181; Голуб-Ліер, 197; Младэнаў, 104; Скок, 1, 597).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)