вы́рак

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. вы́рак вы́ракі
Р. вы́раку вы́ракаў
Д. вы́раку вы́ракам
В. вы́рак вы́ракі
Т. вы́ракам вы́ракамі
М. вы́раку вы́раках

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́рак, ‑у, м.

Уст. Пастанова, рашэнне суда; прыгавор.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́рак ’адрачэнне; прыгавор’ (БРС, Байк.), выро́к ’лёс, доля; судовы прыгавор’ (Нас.). Запазычанне з польск. wyrok (Кюне, Poln., 115; Жураўскі, SlOr, 10, 40; Булыка, Запазыч., 74). Націск на другім складзе Кюне (там жа) тлумачыць уплывам ускосных склонаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́рачы

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́раку вы́рачам
2-я ас. вы́рачаш вы́рачаце
3-я ас. вы́рача вы́ракуць
Прошлы час
м. вы́рак вы́раклі
ж. вы́ракла
н. вы́ракла
Загадны лад
2-я ас. вы́рачы вы́рачыце
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́ракшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыгавор, прысуд, суд; вырак (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

произво́л м. (своеволие) самаво́льства, -ва ср., самаду́рства, -ва ср.; (деспотизм) дэспаты́зм, -му м.;

произво́л власте́й самаво́льства (дэспаты́зм) ула́д;

по произво́лу па сваёй во́лі;

◊

оста́вить на произво́л судьбы́ пакі́нуць на во́лю лёсу; кі́нуць на вы́рак лёсу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пригово́р м.

1. (судебный) прыгаво́р, -ру м.; прысу́д, -ду м.;

вы́нести пригово́р вы́несці прыгаво́р;

оправда́тельный пригово́р апраўда́льны прыгаво́р;

сме́ртный пригово́р смяро́тны прыгаво́р (прысу́д);

привести́ пригово́р в исполне́ние прыве́сці прыгаво́р (прысу́д) у выкана́нне;

2. (постановление) пастано́ва, -вы ж.; (решение) рашэ́нне, -ння ср.;

3. перен. прысу́д, -ду м., прыгаво́р, -ру м., вы́рак, -ку м.;

что ни сло́во — пригово́р што ні сло́ва — прысу́д (вы́рак);

4. (прибаутка) обл. пры́маўка, -кі ж., прыгаво́рка, -кі ж.;

◊

голова́ с покло́ном, язы́к с пригово́ром погов. галава́ з пакло́нам, язы́к з прыгаво́ркай.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пусти́ть сов.

1. в разн. знач. пусці́ць, мног. папуска́ць;

пусти́ть пти́цу на во́лю пусці́ць пту́шку на во́лю;

пусти́ть в о́тпуск разг. пусці́ць у во́дпуск;

пусти́ть пассажи́ров в ваго́н пусці́ць (папуска́ць) пасажы́раў у ваго́н;

пусти́ть но́вый заво́д пусці́ць но́вы заво́д;

пусти́ть коне́й ша́гом пусці́ць ко́ней ступо́ю;

пусти́ть слух пусці́ць чу́тку;

пусти́ть в обраще́ние (в ход) что́-л. пусці́ць у абыхо́дак (у ход) што-не́будзь;

2. (бросить) пусці́ць, кі́нуць; (швырнуть) шпурну́ць;

пусти́ть по́езд под отко́с пусці́ць цягні́к пад адхо́н;

пусти́ть ка́мень пусці́ць ка́мень;

◊

пусти́ть ко́рни пусці́ць карані́;

пусти́ть кровь мед. пусці́ць кроў;

пусти́ть по́ миру уст. пусці́ць з то́рбамі, да то́рбы даве́сці;

пусти́ть пыль в глаза́ пусці́ць пыл у во́чы;

пусти́ть слезу́ пусці́ць слязу́;

пусти́ть козла́ в огоро́д пусці́ць казла́ ў агаро́д;

пусти́ть кра́сного петуха́ пусці́ць чырво́нага пе́ўня;

пусти́ть (себе́) пу́лю в лоб пусці́ць (сабе́) ку́лю ў лоб;

пусти́ть в де́ло пусці́ць у спра́ву;

пусти́ть в расхо́д пусці́ць у расхо́д;

пусти́ть в ход пусці́ць у ход;

пусти́ть на дно пусці́ць на дно;

пусти́ть на ве́тер пусці́ць на ве́цер;

пусти́ть на произво́л судьбы́ пусці́ць (пакі́нуць) на во́лю (вы́рак) лёсу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)