вы́паратак, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м. (спец.).
Шкурка неданошанай жывёліны, вынятай з жывата самкі.
Авечы в.
|| прым. вы́параткавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́паратак
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вы́паратак |
вы́параткі |
| Р. |
вы́паратка |
вы́параткаў |
| Д. |
вы́паратку |
вы́параткам |
| В. |
вы́паратак |
вы́параткі |
| Т. |
вы́параткам |
вы́параткамі |
| М. |
вы́паратку |
вы́паратках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́паратак, -тка м., спец. вы́пороток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́паратак, ‑тка, м.
Неданошанае дзіцяня жывёлы, выпаратае з жывата мёртвай самкі. Авечы выпаратак. // Шкурка такога дзіцяняці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́паратак (БРС). Рус. дыял. вы́пороток ’неданосак’, таксама лаянка ў адносінах маленькіх, але дзёрзкіх дзяцей, укр. ви́пориток ’неданосак, мёртванароджаная жывёліна’, польск. wyprótek, wyporek ’тс’, чэш. spratek ’цялё-неданосак’. Ц.-слав. испрътъкъ ’infans exsectus’ (Міклашыч, Lex. paleosl., 267). Фасмер (1, 369) і інш. (Мацэнаўэр, LF, 13, 19 і наст.; Міклашыч, 258) лічаць расшырэннем дзеепрыметніка на ‑to‑ ад пароць, як, напрыклад, рус. взятка. Аднак паколькі існуе форма рус. за́порток ’тухлае яйцо’, то параўноўваюць і са ст.-інд. pr̥thukaḥ ’дзіця, хлопец’, асец. firtʼon ’жывёла’, грэч. πόρτις, πόρταξ, πόρις ’цялё, цялушка’, ст.-в.-ням. farro, far ’бык’, літ. periù ’выседжваю (птушанят)’ (Праабражэнскі, 2, 110; Клюге, 147). Махэк₂ (571) таксама ўказвае на другасны характар збліжэння слав. слоў з porjǫ, porti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́пороток спец. вы́паратак, -тка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́парак ’выпаратак’ (Нас.). Польск. wyporek ’тс’. Да пароць (Брукнер, 639; Махэк₂, 571). Параўн. выпаратак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)