во́ін

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́ін во́іны
Р. во́іна во́інаў
Д. во́іну во́інам
В. во́іна во́інаў
Т. во́інам во́інамі
М. во́іне во́інах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адча́й, -ча́ю, м.

1. Стан крайняй безнадзейнасці, роспач.

Плакаць у адчаі.

2. Рашучасць, адвага, вялікая рызыка, безразважная храбрасць.

Усе дзівіліся адчаю і смеласці воінаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бра́цкі, -ая, -ае.

1. гл. брат.

2. Шчыры, сяброўскі, блізкі па духу.

Брацкая сустрэча.

Брацкае прывітанне.

○

Брацкая магіла — агульная магіла воінаў, змагароў, ахвяр і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кавале́рыя, ‑і, ж.

Конніца, коннае войска. [Старшыня] служыў у кавалерыі, прывык хадзіць за канём і ўмеў хадзіць. Колас.

•••

Лёгкая кавалерыя — конніца з лёгкаўзброеных воінаў на спецыяльна падабраных быстраходных конях.

Цяжкая кавалерыя — конніца з цяжкаўзброеных воінаў на спецыяльна падабраных конях.

[Фр. cavalerie.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабраці́мства, ‑а, н.

Старажытны славянскі звычай узвядзення блізкай дружбы ў ступень брацтва, які суправаджаўся пэўным абрадам. Пабрацімства воінаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ты́сячнік ‘багацей, уладальнік тысячнага капіталу’ (ТСБМ), ты́сячны ‘службовая асоба пры царскай уладзе’ (Скарбы), ст.-бел. тысячникъ, тисящникъ, тисечникъ, тысячникъ, тысечникъ ‘начальнік тысячы воінаў’, тысящникъ, тысещникъ, тысущник ‘начальнік тысячы воінаў’ (ГСБМ). Вытворныя ад тысяча (гл.), у старабеларускую мову прыйшло са ст.-слав. тысѧщьникъ, тысѫщникъ ‘начальнік атрада з тысячы воінаў’, у сучаснай мове словаўтваральны тып асабовых назоўнікаў ад лічэбнікаў малапрадуктыўны (Сцяцко, Афікс, наз., 219).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́савы, -ая, -ае.

1. Такі, у якім удзельнічае вялікая колькасць людзей.

М. гераізм савецкіх воінаў.

2. Які выпускаецца ў вялікай колькасці.

Масавая вытворчасць тэлевізараў.

3. Прызначаны для шырокіх колаў насельніцтва.

Тавары масавага ўжытку.

4. Які належыць да шырокіх колаў насельніцтва.

М. чытач.

|| наз. ма́савасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шматма́ршавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае многа маршаў ​1 (у 4 знач.). Ад брацкіх магіл савецкіх воінаў да Заходняй Дзвіны па схілу высокага берага будзе спускацца прыгожая шматмаршавая лесвіца. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шэ́фства, ‑а, н.

1. Выкананне абавязкаў шэфа (у 1 знач.).

2. Грамадская дзейнасць па аказанню пастаяннай таварыскай, культурнай, вытворчай і пад. дапамогі каму‑н. Дзеці вядуць пошук невядомых герояў, бяруць шэфства над сем’ямі загінуўшых воінаў. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́тнік, ‑а, м.

1. Начальнік сотні воінаў у Старажытнай Русі.

2. У дарэвалюцыйнай Расіі — афіцэрскі чын у казацкіх войсках, які адпавядаў чыну паручніка ў пяхоце. // Асоба, якая мела гэты чын.

3. Начальнік адміністрацыйна-тэрытарыяльнай сотні на Украіне ў 16–18 стст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)