волна́II и Во́лна обл. (овечья шерсть) во́ўна, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
волна́I в разн. знач. хва́ля, -лі ж.;
морска́я волна́ марска́я хва́ля;
звукова́я волна́ физ. гукава́я хва́ля;
взрывна́я волна́ физ. выбухо́вая хва́ля;
волна́ рабо́чего движе́ния перен. хва́ля рабо́чага ру́ху.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хва́ля ж., в разн. знач. волна́;
марска́я х. — морска́я волна́;
гукава́я х. — физ. звукова́я волна́;
выбухо́вая х. — взрывна́я волна́;
х. рабо́чага ру́ху — волна́ рабо́чего движе́ния;
х. пратэ́сту — волна́ проте́ста;
◊ каро́ткія ~лі — коро́ткие во́лны;
сярэ́днія ~лі — сре́дние во́лны;
до́ўгія ~лі — дли́нные во́лны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прылі́ўны прили́вный;
~ная хва́ля — прили́вная волна́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ультракоро́ткий ультракаро́ткі;
ультракоро́ткая волна́ ультракаро́ткая хва́ля.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
валII (волна) вал, род. ва́ла м.;
◊
девя́тый вал дзявя́ты вал.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Валмо ’ўпадзіна, паглыбленне’ (Яшк.). Параўн. ст.-польск. wełm ’бездань, вір’. Да *vьl‑, якое знаходзім у рус. волна, літ. vilnis ’хваля’, ням. Welle ’тс’. Падрабязней гл. во́лміна, там жа і літаратура.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узрыўны́ воен., тех. взрывно́й;
~на́я хва́ля — взрывна́я волна́;
~ны́я рабо́ты — взрывны́е рабо́ты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Во́ўна (БРС, Нас., Бяльк., Касп., Шат.). Рус. во́лна, укр. во́вна, ст.-рус. вълна, польск. wełna, в.-луж. wołma, н.-луж. wałma, чэш., славац. vlna, серб.-харв. ву̏на, славен. vółna, балг. въ́лна, макед. волна. Роднасныя літ. vìlna ’ваўняны волас’, лат. vil̃na ’воўна’, ст.-прус. wilna ’кафтан’, ст.-інд. ū́rṇā ’воўна’, авест. varǝnā, лац. lāna з *vlāna, грэч. λῆνος, λᾱ́νος ’воўна’, магчыма, арм. gełmn ’воўна, лямец’; іншая ступень чаргавання: лац. vellus ’руно’ (Траўтман, 359; Фасмер, 1, 339). Узыходзяць да і.-е. *u̯el‑ ’торгаць, рваць’ (Праабражэнскі, 1, 92; Махэк, LF, 64, 344; БЕР, 206 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізмы́лішча ’абрывісты бераг, падмыты вадой’ (Касп.); параўн. рус. дыял. измывной (песок) ’вымыўны, які вымываецца вадой’, измывчивая (волна) ’падмываючая бераг, вымываючая пласты’ (Даль). Утворана ад дзеяслова змыць (і‑ мае пратэтычны характар) пры дапамозе суф. ‑лішч‑а, як мачылішча, мачулішча ’месца, дзе мочаць лён’, мучылішча ’катавальня’. Сцяцко, Афікс. наз., 50.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)