Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Verbum
анлайнавы слоўнікуле́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нале́ва
1. нале́во,
2.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павярну́цца
1.
2. (принять наклонное положение) наклони́ться, склони́ться;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пада́ць
◊ руко́й п. — руко́й пода́ть;
не п. ві́ду (вы́гляду) — не пода́ть ви́да;
п. руку́ дапамо́гі — пода́ть ру́ку по́мощи;
п. го́лас — пода́ть го́лос;
век ве́ку пада́сць — изно́су не бу́дет;
п. ду́мку — пода́ть мысль;
п. го́лас — (за каго, што) пода́ть го́лос (за кого, что);
п. пры́клад — пода́ть приме́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
взять
взять па́лку в ру́ку узя́ць па́лку ў руку́;
взять за́ руку узя́ць за руку́;
взять те́му для диссерта́ции узя́ць тэ́му для дысерта́цыі;
взять с собо́й дете́й узя́ць з сабо́й дзяце́й;
взять ма́льчика на воспита́ние узя́ць хло́пчыка на выхава́нне;
взять в солда́ты
взять штраф узя́ць штраф;
взять го́род узя́ць го́рад;
взять власть в свои́ ру́ки узя́ць ула́ду ў свае́ ру́кі;
взять хи́тростью узя́ць хі́трасцю (хі́трыкамі);
взять живьём узя́ць жыўцо́м;
взять сло́во (с кого) узя́ць сло́ва (з каго);
взял страх узя́ў (агарну́ў, ахапі́ў, апанава́ў) страх;
взять хле́ба в магази́не узя́ць хле́ба ў магазі́не;
ско́лько он взял за рабо́ту? ко́лькі ён узя́ў за рабо́ту;
э́то де́рево нож не возьмёт гэ́тага дрэ́ва нож не во́зьме;
взять высоту́ узя́ць вышыню́;
взять на учёт узя́ць на ўлік;
ры́ба взяла́ ры́ба ўзяла́;
взять ло́шадь на узде́чку узя́ць каня́ на абро́ць;
взять жену́ узя́ць жо́нку;
взять отве́тственность на себя́ узя́ць адка́знасць на сябе́;
взять под защи́ту узя́ць пад абаро́ну;
взять в рот узя́ць у рот;
взять акко́рд узя́ць ако́рд;
высоко́ взял (о пе́нии) высо́ка ўзяў;
взять
взять направле́ние узя́ць кіру́нак (напра́мак);
взять по́д руку узя́ць пад руку́;
взять на заме́тку узя́ць пад ува́гу;
взять в ско́бки узя́ць у ду́жкі;
он взял да и сде́лал ён узя́ў ды і зрабі́ў;
а я возьми́ да и скажи́ ему́ а я ўзяў ды ска́заў яму;
◊
с чего́ ты взял? адку́ль ты ўзяў?;
на́ша взяла́! на́ша ўзяло́!;
ни дать ни взять якра́з, як дзве кро́плі вады́;
взять верх узя́ць верх;
взять своё узя́ць сваё;
взять курс узя́ць курс;
взять прице́л узя́ць прыцэ́л;
взять взаймы́ пазычы́ць;
взяло за́ сердце узяло́ за сэ́рца;
взять себя́ в ру́ки узя́ць сябе́ ў ру́кі;
взять за пра́вило узя́ць за пра́віла;
взять быка́ за рога́ узя́ць быка́ за ро́гі;
взять за́ душу узя́ць за душу́;
взять в рабо́ту узя́ць у рабо́ту;
взять за живо́е узя́ць за жыво́е;
взять грех на́ душу узя́ць грэх на душу́;
взять за жа́бры узя́ць за жа́бры;
взять го́лыми рука́ми узя́ць го́лымі рука́мі;
взять инициати́ву узя́ць ініцыяты́ву;
взять в переплёт узя́ць у пераплёт;
взять на му́шку узя́ць на му́шку;
взять под козырёк узя́ць пад казыро́к;
взять с бою узя́ць з бо́ю (бо́ем);
взять в кле́щи узя́ць у абцугі́;
взять в оборо́т узя́ць у рабо́ту;
взять в толк дабра́ць ро́зуму, зразуме́ць;
взять за го́рло узя́ць за го́рла;
взять на пору́ки узя́ць на пару́кі;
взять на букси́р узя́ць на буксі́р;
взять на себя́ сме́лость асме́ліцца;
чёрт возьми́! каб яго́ (яе́, іх) чорт узя́ў!;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узя́ць
1.
2. задра́ть, заре́зать;
3. (пад што, на што) приня́ть (во что), подве́ргнуть (чему), взять (на что);
4. (поместить) взять, заключи́ть;
◊ у. сваё — взять своё;
у. за каўне́р — взять за ши́ворот;
у. на прыцэ́л — взять на прице́л;
у. у абцугі́ — взять в кле́щи́;
у. у рабо́ту — взять в рабо́ту;
у. у пераплёт — взять в переплёт;
у. за го́рла — взять за го́рло;
у. верх — взять верх;
у. грэх на душу́ — взять грех на́ душу;
у. быка́ за ро́гі — взять быка́ за рога́;
у. сло́вы наза́д — взять слова́ обра́тно;
узяло́ за сэ́рца — взяло́ за́ сердце;
у. за душу́ — взять за́ душу;
у. на буксі́р — взять на букси́р;
у. на му́шку — взять на му́шку;
у. на заме́тку (на каранда́ш) — взять на заме́тку (на каранда́ш);
у. бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;
у. за жыво́е — взять за живо́е;
у. за жа́бры (шчэ́лепы) — взять за жа́бры;
у. сабе́ за пра́віла — взять (положи́ть) себе́ за пра́вило;
у. курс — взять курс;
у. ула́ду — взять власть;
у. за бакі́ — взять за бока́;
у. шлюб — вступи́ть в брак;
у. на ланцу́г — взять на цепь;
у. го́лымі рука́мі — взять го́лыми рука́ми;
у. ле́йцы ў ру́кі — взять во́жжи в ру́ки;
у. мо́ду —: а) пова́диться; б) приобрести́ привы́чку; привы́кнуть;
у. сябе́ ў ру́кі — взять себя́ в ру́ки;
у. во́чы ў ру́кі — смотре́ть в о́ба;
што з яго́ во́зьмеш — с него́ взя́тки гла́дки;
у. ініцыяты́ву ў свае́ ру́кі — взять инициати́ву в свои́ ру́ки;
на́ша ўзяло́! — на́ша взяла́!;
ні ўцяць ні ўзяць — хоть шаро́м покати́;
чорт не во́зьме — чёрт не возьмёт;
каб яго́ чорт узя́ў — чёрт бы его побра́л;
у. нагу́ —
не́льга ў ру́кі ўзяць — нельзя́ в ру́ки взять;
у рот не ўзяць — в рот не взять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
браць
1.
2. (пад што) брать (во что), принимать (во что), подвергать (чему);
3.
4. (помещать) брать, заключа́ть;
5. (доставать из чего-л.) брать; че́рпать;
6. одолева́ть; оси́ливать; брать;
○ б. на абарда́ж — брать на аборда́ж;
б. шлюб — заключа́ть брак, вступа́ть в брак;
◊ б. пача́так — брать нача́ло;
б. за́муж — (каго) брать в жёны (кого), жени́ться (на ком);
б. адка́знасць — брать отве́тственность;
б. да сэ́рца — принима́ть к се́рдцу;
б. за жыво́е — брать за живо́е;
б. за душу́ — брать за́ душу;
б. на му́шку — брать на му́шку;
б. прыцэ́л — брать прице́л;
б. пры́клад — брать приме́р;
б. сваё — брать своё;
б. сябе́ ў ру́кі — брать себя́ в ру́ки;
б. сло́ва наза́д — брать сло́во обра́тно (наза́д);
б. за сэ́рца — хвата́ть за се́рдце;
дры́жыкі бяру́ць — в дрожь броса́ет, дрожь берёт;
б. го́рлам — брать го́рлом;
б. быка́ за ро́гі — брать быка́ за рога́;
б. удзе́л — принима́ть уча́стие;
б. на ўва́гу — принима́ть к све́дению, брать на заме́тку;
б. на цыгу́ндар — брать на цугу́ндер;
б. за жа́бры — брать за жа́бры;
б. за шкі́рку — брать за ши́ворот;
б. у рабо́ту — брать в оборо́т (в рабо́ту);
не б. у рот — не брать в рот;
б. верх — брать верх;
б. во́лю — (над кім) брать во́лю (над кем);
б. го́лымі рука́мі — брать го́лыми рука́ми;
б. за го́рла — брать за гло́тку;
б. грэх на душу́ — брать грех на́ душу;
б. з бо́ю — брать с бо́ю;
б. змо́рам — брать измо́ром;
на́ша (ва́ша) бярэ́ — на́ша (ва́ша) берёт;
б. но́гі ў ру́кі — дава́ть стрекача́ (тя́гу);
б. у кле́шчы — брать в кле́щи;
б. на сябе́ — брать на себя́;
б. у разлі́к — принима́ть в расчёт;
б. кіру́нак — брать направле́ние;
злосць бярэ́ — зло (доса́да) берёт;
б. на каранда́ш — брать на каранда́ш;
б. на бо́га — брать на бо́га;
б. рэва́нш — брать рева́нш;
за́йздрасць бярэ́ — зави́дки беру́т;
ка́плі ў рот не б. — ка́пли в рот не брать;
чорт яго́ (яе́) не бярэ́ — чёрт его́ (её) не берёт;
чорт (лі́ха) яго́ бяры́ — чёрт с ним;
адва́га (сме́ласць) гарады́ бярэ́ —
б. з усі́х сіл — брать изо все́х сил;
на пуп б. — надрыва́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)