ваяво́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -во́д, м.

1. У Старажытнай Русі: начальнік войска, кіраўнік горада ці акругі.

2. На тэрыторыі Заходняй Беларусі з 1920 да 1939 г. і ў Польшчы: кіраўнік ваяводства.

|| прым. ваяво́дскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ваяво́да

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. Ваяво́да
Р. Ваяво́ды
Д. Ваяво́дзе
В. Ваяво́ду
Т. Ваяво́дай
Ваяво́даю
М. Ваяво́дзе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ваяво́да

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ваяво́да ваяво́ды
Р. ваяво́ды ваяво́д
Д. ваяво́ду ваяво́дам
В. ваяво́ду ваяво́д
Т. ваяво́дам ваяво́дамі
М. ваяво́дзе ваяво́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ваяво́да ж. воево́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ваяво́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, м.

1. Гіст. На тэрыторыі Старажытнай Русі — начальнік войска, кіраўнік горада ці акругі.

2. На тэрыторыі Заходняй Беларусі з 1920 да 1939 года і ў Польшчы — кіраўнік ваяводства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ваяво́да (БРС). Ст.-рус., ст.-слав. воевода, рус. воево́да, укр. воєво́да, польск. wojewoda, чэш. vévoda, серб. во̏јвода і г. д. Слав. *vojevoda (да *voi‑; гл. вайна́, во́ін і *vod‑ ’вадзіць’). Падрабязней гл. Фасмер, 1, 332.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

воево́да ист. ваяво́да, -ды м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ваяво́дства, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Пасада ваяводы.

2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Старажытнай Русі і ў Вялікім Княстве Літоўскім, якой кіраваў ваявода.

3. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў сучаснай Польшчы.

|| прым. ваяво́дскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ваяво́дства, ‑а, н.

1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Старажытнай Русі, якой кіраваў ваявода, і адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў сучаснай Польшчы.

2. Гіст. Пасада ваяводы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нару́чны, ‑ая, ‑ае.

Які надзяваецца на руку, носіцца на руцэ. Ваявода зірнуў на залаты наручны гадзіннік і адказаў: — Я думаю, што а трэцяй мы будзем у Пінску. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)