Verbum

Варлаво́кі ’чалавек з вялікімі вачамі наверсе’ (полац., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), варлаво́кій ’касавокі’ (Грыг.). Ужо Грыгаровіч (там жа) параўноўваў з чэш. vrlooký ’блізарукі’ (адкуль?). Параўн. укр. вирлоо́кий ’лупаты’, вирла́тий (пра вочы) ’тс’, вирла́ч ’тс’. Магчыма, ад *vьrlo ’рычаг, дышаль’ (параўн. Краўчук, ВЯ, 1968, № 4, 131), так Рудніцкі (395). Паняцце «вірлавокі» можа перадавацца словамі са значэннем ’рычаг, дышаль і да т. п.’ Параўн. яшчэ чэш. bidlovojký (ад bidlo ’рычаг’). Сюды ж і верлаво́кі ’лупаты, касавокі’ (Др.-Падб., Гарэц., Нас., Лысенка, ССП), рус. дыял. (смал.) Варлео́ка ’аднавокая казачная істота’, варлео́кий ’аднавокі’. Іншую этымалогію ўсёй групы слоў прапанавала Куркіна (Этимология, 1970, 101).

Верлаво́кі ’лупаглазы, касаглазы’ (Др.-Падб., Гарэц., Нас., Касп., Лысенка, ССП). Гл. варлаво́кі.

Ве́рлык ’бялок вока’ (Касп.). Параўн. варлаво́кі. Іншую этымалогію для ўсёй групы слоў дае Куркіна, Этимология, 1970, 100–102.

Ві́рла (экспр.) ’вока’ (Касп.), вірлавокі ’чалавек з выпучанымі вачамі’ (БРС; бялын., бых. Янк. Мат.; шкл., Мат. АС), сен. верловокі ’тс’ (Касп.). Да варлавокі (гл.).