ва́рварскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ва́рварскі |
ва́рварская |
ва́рварскае |
ва́рварскія |
| Р. |
ва́рварскага |
ва́рварскай
ва́рварскае |
ва́рварскага |
ва́рварскіх |
| Д. |
ва́рварскаму |
ва́рварскай |
ва́рварскаму |
ва́рварскім |
| В. |
ва́рварскі (неадуш.)
ва́рварскага (адуш.) |
ва́рварскую |
ва́рварскае |
ва́рварскія (неадуш.)
ва́рварскіх (адуш.) |
| Т. |
ва́рварскім |
ва́рварскай
ва́рварскаю |
ва́рварскім |
ва́рварскімі |
| М. |
ва́рварскім |
ва́рварскай |
ва́рварскім |
ва́рварскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ва́рварскі в разн. знач. ва́рварский; (жестокий, беспощадный — ещё) изуве́рский;
~кія плямёны — ва́рварские племена́;
~кія адно́сіны да по́мнікаў маста́цтва — ва́рварское отноше́ние к па́мятникам иску́сства;
~кае катава́нне — ва́рварская (изуве́рская) пы́тка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ва́рварскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да варвара (у 1 знач.). Варварскія плямёны.
2. Некультурны, невуцкі. Варварскія адносіны да помнікаў мастацтва. // Жорсткі, бязлітасны, дзікі. Каб адпомсціць за ўцёкі некалькіх дзесяткаў палоннікаў, гітлераўцы прыдумалі для ўсіх астатніх варварскае пакаранне. Пятніцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́рвар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У старажытных грэкаў і рымлян: пагардлівая назва чужаземца.
2. Некультурны, грубы, жорсткі чалавек.
Фашысцкія варвары.
|| ж. ва́рварка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (да 2 знач.; разм.).
|| прым. ва́рварскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каніба́льскі, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Які мае адносіны да канібала (у 1 знач.).
2. перан. Жорсткі, люты, варварскі. Канібальскія норавы. Канібальскія планы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
изуве́рский
1. фанаты́чны;
2. перен. недавя́рскі; (жестокий) лю́ты; бязлі́тасны; (чудовищный) пачва́рны; (варварский) ва́рварскі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рабарба́р ’рэвень’ (смарг., лудз., Сл. ПЗБ), раба́рбар ’тс’ (Цых.), рэба́рак ’тс’ (Гарэц. 1), укр. рабарба́р, польск. rebarbara, чэш. rebarbora, літ. rabárbaras, лат. rabarbers. Назва прыйшла з лац. r(h)eubarbarum, г. зн. Rheum barbarum ’варварскі рэвень’, праз чэшскую або польскую, у якія трапіла з нямецкай, параўн. ням. Rhabarber ’рэвень’ (Брукнер, 456; Станкевіч, Зб. тв., 1, 112).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ба́рбар ’варвар’, ба́рбарскі ’варварскі’. Укр. (ст.) барбарскый. Запазычанне (мабыць, праз польск. barbar ’варвар’; да польск. слова гл. Брукнер, 15) з лац. barbarus (< грэч. βάρβαρος), якое распаўсюджана і ў зах.-еўрап. мовах (ням. Barbar і г. д.). Да гісторыі слова гл. Клюге, 51 і асабліва падрабязна MESz, 1, 247–248. Таксама з польск. мовы ўзята барбары́нства ’варварства’, барбары́нскі (Нас.). Гл. Кюнэ, Poln., 43.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бязлітасны, няшчадны, жорсткі, люты, бяздушны, бессардэчны , неміласэрны, няўмольны, бесспагадлівы, бесспагадны, бесчалавечны, нечалавечы, нялюдскі, зверскі; акрутны (абл.); дзікі, варварскі, крывавы (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)