валасе́нь, -сня́, мн. -сні́, -снёў, м.

1. Паразітычны вадзяны чарвяк, падобны на волас.

2. Хвароба скуры ног у чалавека і жывёлы ў выглядзе язваў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

валасе́нь

‘хвароба’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. валасе́нь
Р. валасню́
Д. валасню́
В. валасе́нь
Т. валаснём
М. валасні́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

валасе́нь

‘чарвяк’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. валасе́нь валасні́
Р. валасня́ валаснёў
Д. валасню́ валасня́м
В. валасня́ валаснёў
Т. валаснём валасня́мі
М. валасні́ валасня́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

валасе́нь I, -сня́ м., зоол. волоса́тик

валасе́нь II, -сня́ м., мед. ногтое́да ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валасе́нь, ‑сня, м.

1. Паразітычны вадзяны чарвяк, падобны на волас.

2. Хвароба скуры ног у чалавека і жывёлы ў выглядзе язваў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Валасе́нь 1 ’пухір на пальцах, хвароба’ (Нас.). Насовіч тлумачыць, што хвароба названа так таму, што яе выклікае быццам бы чарвяк, падобны да воласа (Нас., 65).

Валасе́нь 2 ’хвароба’. Гл. валаснік 1.

Валасе́нь 3 ’нітка або жылка ў вудзе’ (бых., КЭС), валаснік ’тс’ (Гарэц.). Да волас, з якога робіцца такая жылка.

Валасе́нь 4 ’моцная высокая трава’ (Маш.), валасень, валасняк ’расліна, Hieracium pilosella L.’. Да волас.

Валасе́нь 5 ’від чарвяка, Nematomorpha, Gordiacea’ (КЭС). Назва дадзена за валасападобнае цела (БелСЭ, 2, 567).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ногтое́да ж., мед. нагцяе́да, -ды ж., валасе́нь, -сня́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

волоса́тик

1. мин. валаса́цік, -ку м.;

2. зоол. валасе́нь, -сня́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Валасня́к ’расліна, Hieeracium pilosella L.’. (Кіс.). Гл. валасень 4.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Валасні́к 1 ’гнойнае запаленне тканкі пальца’ (Шатал.); ’завусеніца’ (БРС, Гарэц., Некр.); валасень ’хвароба пальца’ (КЭС); ’гнойны стрыжань’ (Гарэц.); ’нарыў на косці’ (Жд.); ’рана’ (Мат. Гом.); ’хвароба нагцей’ (БРС, Грыг.); валасяніца ’хвароба’ (Федар., 1; Сержп., Грам.). Усе назвы хвароб паходзяць ад волас, паколькі грыбок пашкоджвае валасы, скуру і ногці (БелСЭ, 2, 567–568).

Валасні́к 2 ’леска, жылка ў вудзе’ (Гарэц.). Гл. валасень 3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)