біруза́, -ы́, ж.

Каштоўны непразрысты камень блакітнага або зеленаватага колеру.

|| прым. бірузо́вы, -ая, -ае.

Б. пярсцёнак.

Бірузовыя хвалі (колерам падобныя на бірузу).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

біруза́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. біруза́
Р. бірузы́
Д. бірузе́
В. бірузу́
Т. бірузо́й
бірузо́ю
М. бірузе́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

біруза́ ж., мин. бирюза́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

біруза́, ‑ы, ж.

Каштоўны камень, непразрысты, блакітнага або зеленаватага колеру.

[Перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Біруза́. Рус. бирюза́, укр. бірюза́. Лічыцца запазычаннем з тур. мовы (тур. piruzä, fīrūza < перс. pīrōze; Локач, 49; Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 38; Фасмер, 1, 167–168).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бирюза́ мин. біруза́, -зы́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Турку́с ‘непразрысты каштоўны камень, біруза’ (Ласт.), ст.-бел. туркусъ, туркосъ ‘тс’ (1541 г.), туркусовый ‘блакітны, бірузовы’ (ГСБМ). Запазычана са ст.-польск. turkus ‘тс’, якое з ням. Türkis ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 142); апошняе з франц. субстантываванага turquoise ад turguois ‘турэцкі’, г. зн. ‘турэцкі каштоўны камень’ (Duden. Etymologie, 872).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)