бялко́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бялко́вы бялко́вая бялко́вае бялко́выя
Р. бялко́вага бялко́вай
бялко́вае
бялко́вага бялко́вых
Д. бялко́ваму бялко́вай бялко́ваму бялко́вым
В. бялко́вы (неадуш.)
бялко́вага (адуш.)
бялко́вую бялко́вае бялко́выя (неадуш.)
бялко́вых (адуш.)
Т. бялко́вым бялко́вай
бялко́ваю
бялко́вым бялко́вымі
М. бялко́вым бялко́вай бялко́вым бялко́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бялко́вы биол., хим. белко́вый;

б. хлеб — белко́вый хлеб

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бялко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да бялка (у 2 знач.). Бялковыя рэчывы, злучэнні, кармы. Бялковае цела.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяло́к¹, -лку́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.

Складанае арганічнае рэчыва, найбольш важная састаўная частка жывёльных і раслінных арганізмаў.

|| прым. бялко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бяло́к², -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.

1. Празрыстая частка птушынага яйца, якая акружае жаўток.

2. Непразрыстая белая абалонка вока.

|| прым. бялко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вугляво́д-бялко́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вугляво́д-бялко́вы вугляво́д-бялко́вая вугляво́д-бялко́вае вугляво́д-бялко́выя
Р. вугляво́д-бялко́вага вугляво́д-бялко́вай
вугляво́д-бялко́вае
вугляво́д-бялко́вага вугляво́д-бялко́вых
Д. вугляво́д-бялко́ваму вугляво́д-бялко́вай вугляво́д-бялко́ваму вугляво́д-бялко́вым
В. вугляво́д-бялко́вы (неадуш.)
вугляво́д-бялко́вага (адуш.)
вугляво́д-бялко́вую вугляво́д-бялко́вае вугляво́д-бялко́выя (неадуш.)
вугляво́д-бялко́вых (адуш.)
Т. вугляво́д-бялко́вым вугляво́д-бялко́вай
вугляво́д-бялко́ваю
вугляво́д-бялко́вым вугляво́д-бялко́вымі
М. вугляво́д-бялко́вым вугляво́д-бялко́вай вугляво́д-бялко́вым вугляво́д-бялко́вых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

белко́вый бялко́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інсулі́н, -у, м. (спец.).

Бялковы гармон, які выпрацоўвае падстраўнікавая залоза, а таксама прэпарат гэтага гармону, што выкарыстоўваецца як лекавы сродак для рэгулявання вугляводнага абмену ў арганізме.

|| прым. інсулі́навы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дро́жджы, дражджэй; адз. няма.

Род аднаклетачных мікраскапічных грыбоў, якія выклікаюць браджэнне, а таксама рэчыва з такіх грыбоў, якое прымяняецца ў хлебапячэнні, прыгатаванні піва і пад. Піўныя дрожджы. Цеста на дражджах.

•••

Кармавыя дрожджы — каштоўны бялковы корм для сельскагаспадарчай жывёлы, які атрымліваецца вырошчваннем дражджэй на адходах харчовай прамысловасці і іншых прадуктах.

Як на дражджах — вельмі хутка (расці, паднімацца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлеб м., в разн. знач. хлеб;

бялко́вы х. — белко́вый хлеб;

на ласка́вым хле́беуст. на пожи́зненном пансио́не; быть нахле́бником, иждиве́нцем;

жыць (сядзе́ць) на чужы́м хле́бе — есть чужо́й хлеб;

перабіва́цца з хле́ба на квас — перебива́ться с хле́ба на квас;

мець кусо́к хле́ба — име́ть кусо́к хле́ба;

надзённы хлеб — насу́щный хлеб;

за́йцаў хлеб — за́ячий хлеб;

на сваі́м хле́бе — на свои́х хлеба́х;

шука́ць лёгкага хле́ба — иска́ть лёгкого хле́ба;

хлеб ды соль — хлеб да соль;

хлеб-соль — хлеб-соль;

і гэ́та хлеб — и то хлеб;

сустрэ́ць хле́бам-со́ллю — встре́тить хле́бом-со́лью;

дарэ́мна хлеб е́сці — зря хлеб есть;

дзялі́ць хлеб і соль — дели́ть хлеб и соль;

кармі́ць хле́бам — корми́ть хле́бом;

ісці́ на свой хлеб — начина́ть жить свои́м трудо́м;

мець кусо́к хле́ба — иметь кусо́к хле́ба;

без хле́ба сядзе́ць — без хле́ба сиде́ть;

аб сухі́м хле́бе — сухи́м хле́бом пита́ясь;

забыць (чыю) хлеб-соль — забы́ть (чью) хлеб-соль;

се́сці (пасадзі́ць) на х. і ваду́ — сесть (посади́ть) на хлеб и (на) во́ду;

е́сці хлеб — (з чаго) жить за счёт (чего);

це́раз хлеб ды хле́ба шука́цьпогов. от добра́ добра́ не и́щут;

мець хлеб і да хле́ба — жить в доста́тке;

гало́днай куме́ хлеб наўме́посл. голо́дной куме́ хлеб на уме́;

жывём, хлеб жуёмпогов. живём, хлеб жуём;

хлеб-соль еш, а пра́ўду рэжпосл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)