бязды́мны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бязды́мны бязды́мная бязды́мнае бязды́мныя
Р. бязды́мнага бязды́мнай
бязды́мнае		 бязды́мнага бязды́мных
Д. бязды́мнаму бязды́мнай бязды́мнаму бязды́мным
В. бязды́мны (неадуш.)
бязды́мнага (адуш.)		 бязды́мную бязды́мнае бязды́мныя (неадуш.)
бязды́мных (адуш.)
Т. бязды́мным бязды́мнай
бязды́мнаю		 бязды́мным бязды́мнымі
М. бязды́мным бязды́мнай бязды́мным бязды́мных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бязды́мны безды́мный;

○ б. по́рах — безды́мный по́рох

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бязды́мны, ‑ая, ‑ае.

Які не ўтварае дыму. Цяпер працаваў.. [Галілей], паводле ўласных ягоных слоў, над «цыркулярнай» бяздымнай печкай. Зарэцкі.

•••

Бяздымны порах гл. порах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

безды́мный бязды́мны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́рах, -у, м.

1. Выбуховае рэчыва для вырабу зарадаў агнястрэльнай зброі.

Бяздымны п.

Трымаць п. сухім (таксама перан.: быць заўсёды гатовым да абароны). Пахне порахам (перан.: набліжаецца вайна). Пораху не выдумае (перан.: пра недалёкага чалавека; разм.).

2. перан. Пра запальчывага ці вельмі жвавага чалавека (разм.). Такі нецярплівы чалавек, словам — п.

○

Бочка з порахам — пра неадступную пагрозу, вялікую небяспеку.

Не нюхаць пораху (разм.) — не быць у баях.

Не хапае пораху (разм.) — недастаткова сіл, настойлівасці для чаго-н.

Порах дарэмна траціць (разм.) — дзейнічаць або гаварыць упустую.

|| прым. парахавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́рах, ‑у, м.

1. Выбуховае рэчыва, якое ўжываецца для вырабу зарадаў агнястрэльнай зброі. Ёсць што бараніць нам і чым бараніцца, Скала непрыступная наша граніца, І пораху хопіць у нас, і свінц[у]. Крапіва.

2. Разм. Пра вельмі жвавага, рухавага чалавека; пра вельмі запальчывага чалавека. Сярод .. [незадаволеных] быў Апанас Хмель, чалавек нецярплівы, словам — іскра, порах. Пестрак.

•••

Бяздымны порах — порах, які гарыць без дыму.

Дымны порах — выбуховая сумесь з салетры, серы і драўніннага вугалю.

Бочка з порахам гл. бочка.

Не нюхаць пораху гл. нюхаць.

Не хапае пораху гл. хапаць.

Пахне порахам гл. пахнуць.

Трымаць порах сухім гл. трымаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́рох по́рах, -ху м.;

безды́мный по́рох бязды́мны по́рах;

◊

по́рох да́ром тра́тить по́рах дарэ́мна тра́ціць;

по́роху не хвата́ет по́раху не хапа́е;

он по́роха (по́роху) не вы́думает ён по́раху не вы́думае;

поню́хать по́роху паню́хаць по́раху;

держа́ть по́рох сухи́м трыма́ць по́рах сухі́м;

по́рохом па́хнет по́рахам па́хне;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́рах, -ху м., прям., перен. по́рох;

○ бязды́мны п. — безды́мный по́рох;

◊ п. дарэ́мна тра́ціць — по́рох да́ром тра́тить;

не хапа́е ~ху — не хвата́ет по́роху;

~ху не вы́думае — по́роха (по́роху) не вы́думает (не изобретёт);

паню́хаць ~ху — поню́хать по́роху;

не ню́хаць ~ху — не ню́хать по́роху;

па́хне ~хам — па́хнет по́рохом;

трыма́ць п. сухі́м — держа́ть по́рох сухи́м;

ёсць яшчэ́ п. у парахаўні́цах — есть ещё по́рох в пороховни́цах

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)