бэ́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
1. Тое, што і бляяць.
2. Чытаць па літарах, па складах, няўмела.
За зіму навучыўся трохі б.
|| наз. бэ́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бэ́каць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
бэ́каю |
бэ́каем |
| 2-я ас. |
бэ́каеш |
бэ́каеце |
| 3-я ас. |
бэ́кае |
бэ́каюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бэ́каў |
бэ́калі |
| ж. |
бэ́кала |
| н. |
бэ́кала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
бэ́кай |
бэ́кайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бэ́каючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бэ́каць несов.
1. см. бляя́ць;
2. прост. (неумело читать) бе́кать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бэ́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і бляяць (пра авечак). // Чытаць па літарах, па складах, няўмела. Стары і сам трохі пісьменны: калі літары вялікія, дык ён, слібізуючы, бэкае трохі. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бэ́каць ’чытаць па складах’ (Сцяц., Шат.) (аб авечках; Янк. II, ДАБМ, 894), бэ́чыць (аб казе, баране; Бесар.); ’плакаць, капрызіць’ (Сцяшк. МГ, Янк. Мат.). Рус. бе́кать, укр. бе́кати, польск. bekać, beczeć, чэш. bekati, bečeti, серб.-харв. бе́чати ’бэкаць’. Ад гукапераймальнага выклічніка бэ (рус. бе, укр. бе; таксама і ў іншых мовах: лат. bę̃, грэч. βῆ, ням. bäh і г. д.). Бернекер, 48; Слаўскі, 1, 29; Фасмер, 1, 146.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
забэ́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць бэкаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бэ́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Аднакр. да бэкаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бэ́канне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. бэкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вяча́ць ’верашчаць, крычаць’ (Крывіч), вэчати ’раўці’ (Бесар.). Укр. вʼяча́ти ’бэкаць’, рус. веча́ть ’крычаць’ (пск., смал., СРНГ), вяча́ць ’вішчаць’ (Даль), вячу́ ’плачу’, вя́чать (Фасмер), славен. vẹ́čati ’крычаць’ (Плет.). Гукапераймальнае ўтварэнне, чым тлумачацца ваганні ў фанетыцы. Параўн. «вуол вэчит» (Бесар.), «вячить… блеять, кричать как овцы» (Даль, 1, 830). Нельга аддзяляць ад вякаць; гл. Фасмер, 1, 375; Рудніцкі, 1, 510. Вякаць (вячаць, як буркаць) бурчаць, ячаць/якаць і да т. п. Рус. вячать і ячать звязаны; ва ўсякім разе фармальна і фанетычна яны паралельныя; гл. Фасмер, 4, 570, 571.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)