ра́ньше,
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́ньше,
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
быва́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ба́ло ’даўней, раней’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ничу́ть
ничу́ть не
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прысу́шак 1, прысуошок ’акрайчык, першы кавалак хлеба, адрэзаны ад новага бохана’ (
Прысу́шак 2, прысу́шкі ’сошкі (апоры) на бэльках’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
быва́ть
быва́ют слу́чаи быва́юць (здара́юцца) вы́падкі;
быва́ть в лесу́ быва́ць у ле́се;
э́того не быва́ет гэ́тага не быва́е;
◊
как не
как ни в чём не
ничу́ть не
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падо́бны (на каго, што, да каго, чаго і без дап.) похо́жий (на каго, что); схо́дный, схо́жий (с кем, чем), подо́бный (кому, чему и без доп.);
◊ нічо́га ~нага! — ничего́ подо́бного! ничу́ть не
і да таго́ ~нае — (сокращённо і да т.п. —) и тому́ подо́бное (сокращённо и т.п.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нішто́ I
1. (
2.
◊ за н. — а) зря; ни за что́; б) (по дешёвке) за бесце́нок;
н. і́ншае — ничто́ ино́е (друго́е);
зве́сці (сысці́) на н. — свести́ (сойти́) на не́т;
лічы́ць за н. — ни во что не ста́вить;
нічо́га не зро́біш — ничего́ не поде́лаешь;
як нічо́га не было́ — как ни в чём не
нічо́га падо́бнага — ничего́ подо́бного;
н. сабе́ — ничего́ себе́;
мно́га шу́му з нічо́га —
без нічо́га нія́кага — без причи́ны
нішто́ II
1.
2.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
быць
◊ няха́й бу́дзе так — так и быть, быть по сему́;
як бы там ні было́ — как бы то ни́ было;
няха́й бу́дзе, што бу́дзе — будь что бу́дет;
як ма́е быць — как сле́дует; по-настоя́щему; честь че́стью; чин-чи́ном;
было́ не было́ — была́ не была́;
б. на віду́ (на вача́х) — быть на виду́;
б. на вышыні́ — быть на высоте́;
б. не да кампа́ніі — быть не ко двору́;
б. у даўгу́ — быть в долгу́;
б. на прыме́це — быть на приме́те (заме́тке);
як і не было́ — как и не́ было (не
б. на краі́ гі́белі — быть (находи́ться) на краю́ ги́бели;
б. на сёмым не́бе — быть на седьмо́м не́бе;
каб і ду́ху (нагі́) (чыйго, чыёй) не было́ — чтоб и ду́ху (ноги́) (чьего, чьей) не́ было;
б. (трыма́ць) пад абца́сам — быть (держа́ть) под каблуко́м;
б. пад му́хай — быть под му́хой;
б. на каро́ткай (ро́ўнай) назе́ — быть на коро́ткой (ра́вной) ноге́;
ма́кавага зярня́тка (ма́кавай расі́нкі) у ро́це не было́ — ма́кового зёрнышка (ма́ковой роси́нки) во рту́ не́ было;
б. пад пято́й — (у каго) быть под башмако́м (у кого);
б. на вы — быть на вы;
б. у баку́ — быть в стороне́, быть не у дел;
б. ні пры чым — быть ни при чём;
так і быць — так и быть;
б. у людзя́х (у кампа́ніі) — быть в о́бществе;
у ду́мках не было́ — в мы́слях не́ было;
б. на пабягу́шках — быть на побегу́шках;
каб табе́ пу́ста было́! —
не мо́жа б. (і) гаво́ркі — и ре́чи (разгово́ра) быть не мо́жет;
не ў кры́ўду хай бу́дзе ска́зана —
было́, ды быллём парасло́ —
няха́й бу́дзе — е́сці не про́сіць — запа́с карма́на не дерёт; запа́с беды́ не чи́нит;
бу́дзеш (бу́дзеце і г.д.) ве́даць — бу́дешь (бу́дете и т.д.) по́мнить;
не было́ ні гро́ша, ды ра́птам алты́н —
б. у вы́йгрышы — быть в вы́игрыше;
будзь гато́ў! — будь гото́в!;
каб (я, ён) не быў ду́рнем — не будь (я, он) дурако́м;
будзь дру́гам — будь дру́гом;
быў квас, ды не было́ вас —
сей у гразь, бу́дзеш князь —
бу́дзе і на на́шай ву́ліцы свя́та —
быў конь, ды з’е́здзіўся —
было́ ды сплыло́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)