бурла́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (гіст.).
Рабочы ў арцелі, якая цягнула паўз бераг супраць цячэння судны.
|| прым. бурла́цкі, -ая, -ае.
Бурлацкая арцель.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Бурла́к
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Бурла́к |
| Р. |
Бурлака́ |
| Д. |
Бурлаку́ |
| В. |
Бурла́к |
| Т. |
Бурлако́м |
| М. |
Бурлаку́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бурла́к
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бурла́к |
бурлакі́ |
| Р. |
бурлака́ |
бурлако́ў |
| Д. |
бурлаку́ |
бурлака́м |
| В. |
бурлака́ |
бурлако́ў |
| Т. |
бурлако́м |
бурлака́мі |
| М. |
бурлаку́ |
бурлака́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бурла́к ист. бурла́к, -ка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурла́к, -ка́ м., ист. бурла́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурла́к, ‑а, м.
Даўней — рабочы, які ў арцелі цягнуў паўз бераг супраць цячэння судны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бурла́к ’бурлак’ (БРС, Нас.), ’парабак, батрак’ (КЭС), ’здаравенны чалавек’ (Нас.), ’лайдак, гультай’ (КЭС). Укр. бурла́к, бурла́ка ’бабыль, бяздомны чалавек, халасцяк’. Рус. бурла́к ’работнік на рачных судах; селянін на заработках; здаравенны хлопец; халасцяк; валацуга’. Польск. burłak (< укр.). Вельмі цёмнае слова. Версіі пра запазычанне (з тат. мовы або з с.-в.-ням.; агляд іх гл. Фасмер, 1, 245–246; Шанскі, 1, Б, 233) пераконваюць слаба. Шанскі, там жа, хоча выводзіць яго з рус. *бурло ’крыкун’ (< бурло ’найбольшы звон на званіцы’). Але гэта вельмі няпэўна. Рудніцкі (1, 263) бачыць сувязь з дзеясловам слав. *burliti ’бурліць’ (параўн. укр. бурли́‑голова ’неспакойны чалавек’, бурлі́й ’крыкун, баламут’). Вельмі няпэўным з’яўляецца вывядзенне Шанскім (там жа) бел. і ўкр. слова з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асна́ч, -ча́ м., уст. бурла́к; спла́вщик
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)