Бу́г
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Бу́г |
| Р. |
Бу́га |
| Д. |
Бу́гу |
| В. |
Бу́г |
| Т. |
Бу́гам |
| М. |
Бу́гу |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Буг р. Буг, род. Бу́га м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дуле́бы, ‑аў; адз. дулеб, ‑а, м.
Старажытнае ўсходнеславянскае племя, якое жыло ў вярхоўях Заходняга Буга і Прыпяці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бужа́не, ‑жан.
Гіст. Назва групы ўсходніх славян, якія жылі ў вярхоўях Заходняга Буга і ў канцы 10 ст. увайшлі ў Старажытна-рускую дзяржаву.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
негацыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Уст. Асоба, якая вядзе аптовы гандаль пераважна за межамі сваёй краіны. Група негацыянтаў.. складалася з банкіра Леапольда Краненберга, самай багатай кішэні па гэты бок Буга, Якуба Натансона і Рупрэхта. Караткевіч.
[Фр. négociant.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Патаркну́ць, патархну́ць, ’крануць’ (Сцяшк.). Да торкаць (гл.) < прасл. tъrk‑ati (Фасмер, 4, 83); роднаснае да яго літ. tùrkterėti штурхнуць’ (Буга, РФВ, 75, 151).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лазгата́ць ’балбатаць, лапатаць’ (паўн.-усх., КЭС) звязваецца з літ. lazgeti, lazgii ’развівацца, трапацца на ветры’ (Буга, Rinkt., 1, 458). Параўн. рус. пск., смал. лазготать ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блясна́ (БРС). Рус. блесна́ ’тс’. Фасмер, 1, 174 (а перад ім Буга, РФВ, 70, 101), указвае на сувязь з літ. blìzgė ’тс’. Няпэўна. Хутчэй, як лічыць Шанскі, 1, Б, 138, ад blěskъ ’бляск’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гі́лем прыслоўе ’чарадой, гуртам’ (Шатал.). Рус. дыял. гилем ’тс’. Магчыма, звязана з рус. гиль ’смута, мяцеж’, ’лухта’ і далей з рус. гуло́м, огу́лом. Гл. Фасмер, 1, 405; Буга, РФВ, 70, 250; Трубачоў, Эт. сл., 7, 221.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ламата́ ’дробнае галлё, сукі’ (Сцяшк.), ’ламачча’, перан. ’няўмека’, у выразе: есці ламату ’ўсё, што папала’ (гродз., ’. Сл. паўн.-зах.). Магчыма, балтызм. Параўн. літ. lamätas ’кавалак’, лат. lamalaś ’завала, засаўка’ (гл. Буга, РФВ, 71, 464 і 466; Мюленбах-Эндзелін, 2, 417; Фрэнкель, 338).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)