брю́хо разг. пу́за, -за ср., чэ́рава, -ва ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мамо́на ж.
1. миф. мамо́на;
2. уст. мамо́на; утро́ба, брю́хо ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чэ́рава ср.
1. разг. брю́хо, живо́т м.;
2. утро́ба ж., чре́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бру́ха ’жывот’ (Шат., Сцяшк. МГ). Ст.-рус. брюхо, брюхъ, рус. брю́хо, укр. бру́хо, польск. brzuch, чэш. břicho, břich (ст.-чэш. břucho, břuch) і г. д. Слав. *brʼucho (*brʼuchъ) ’жывот’. Этымалогія не вельмі надзейная: лічаць, што першапачатковае значэнне ’выпукласць’, і параўноўваюць з с.-в.-ням. brûsche, ням. Brausche шышка’, гоц. brusts ’грудзі’, ст.-ірл. brú ’жывот’ і г. д. Слав. *brʼucho < bhreu̯‑s‑. Бернекер, 95; Праабражэнскі, 1, 49; Фасмер, 1, 225; Слаўскі, 1, 47.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пу́за ср., разг. брю́хо, пу́зо;
◊ адгадава́ць п. — отрасти́ть брю́хо;
ад п. — вдо́сталь, до отва́ла;
на пу́зе шоўк, а ў пу́зе шчоўк — погов. на брю́хе шёлк, а в брю́хе щёлк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Брух ’жывот, страўнік’ (Др.-Падб., Сцяшк. МГ). Зыходзячы з формы слова, запазычанне з польск. brzuch ’тс’. Параўн. бру́ха (там і літ-pa). Параўн. таксама і ст.-рус. брюхъ (паралельна да брюхо), якое можа сведчыць супраць версіі пра запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трыбу́х, -ха́ м.
1. разг. желу́док;
2. прост., ирон. брю́хо ср.;
◊ з усі́мі ~ха́мі — со все́ми потроха́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утро́ба ж.
1. (брюхо) чэ́рава, -ва ср.;
2. (внутренности, потроха) вантро́бы, -баў ед. нет;
◊
утро́ба ма́тери уло́нне ма́ці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брюшко́ ср.
1. (у насекомых) бру́шка, -ка ср.;
2. (уменьш.-ласк. к брю́хо; животик) разг., шутл. жыво́цік, -ка м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завалі́цца сов.
1. (упасть за что-л.) завали́ться;
кні́га ~лі́лася за ша́фу — кни́га завали́лась за шкаф;
2. (обрушиться внутрь) обвали́ться;
3. разг. (упасть) завали́ться;
4. разг. (улечься) завали́ться;
з. спаць — завали́ться спать;
5. обл. завя́знуть;
конь ~лі́ўся па са́мае чэ́рава — ло́шадь завя́зла по са́мое брю́хо;
◊ хоць ~лі́ся — хоть завали́сь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)