брыда́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
брыда́ |
| Р. |
брыды́ |
| Д. |
брыдзе́ |
| В. |
брыду́ |
| Т. |
брыдо́й
брыдо́ю |
| М. |
брыдзе́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
брыда́, -ы́, ДМ -дзе́, ж. (разм.).
1. Што-н. непрыемнае, брыдкае, паскуднае.
Снілася нейкая б.
Наслухацца рознай брыды.
2. Пра каго-н. брыдкага, паскуднага, агіднага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брыда́ м. и ж., презр. (отвратительное существо) дрянь ж., мразь ж.; (о мужчине — ещё) па́костник, безобра́зник; (о женщине — ещё) па́костница, безобра́зница
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Разм.
1. Што‑н. непрыемнае, брыдкае, паскуднае; дрэнь, гадасць. [Янка:] — Ведаеш, брат, такая прыснілася брыда, што і цяпер яшчэ праціўна ў роце. Колас. А кпіны слухаць там і розную брыду — Ды ну іх, кажа [заяц], к ліху! Крапіва.
2. Разм. Аб кім‑н. брыдкім, паскудным, агідным. Усе адчувалі, што недалёка той дзень, калі рушыць наперад слаўная Савецкая Армія і дачыста змяце з зямлі фашысцкую брыду. Шчарбатаў. — Вон з хаты, брыда! — закрычала.. [Параска] і ўсхапілася. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бры́дасць, ‑і, ж.
Абл. Тое, што і брыда, брыдота. — Што ты да мяне маеш, брыдасць ты гэтакая? Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брыдо́та, -ы, ДМ -до́це, ж.
1. Брыда (у 1 знач.).
Купіў нейкую брыдоту, што ў рукі браць не хочацца.
2. перан. Брыдкі ўчынак, непрыстойнасць; гадасць.
3. мн. -ы, -до́т. Агідная істота (пагард.).
Пайшоў вон, б.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Нашка́радзіць ’нашкодзіць, напаскудзіць’ (Яўс.). Ад шка́радзь ’дрэнь, брыда’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брыдо́та, ‑ы, ДМ ‑доце, ж.
1. Тое, што выклікае агіду; брыда (у 1 знач.). [Міхал:] — Дык так, Антось, пераязджаем, Апошні час тут дажываем. — Куды? — ў Парэчча, у балота?.. Бадай ты спрахла! от брыдота! Цягніся зноў, а глуш такая! — Антось Парэчча праклінае. Колас.
2. Непрыстойнасць, паскудства; брыдкі ўчынак. [Галя:] — А здараецца, якая п’яная ляпа яшчэ і прыстае да цябе з усякімі брыдотамі. Лынькоў.
3. Брыда (у 2 знач.). — Пайшоў вон, брыдота! — крычала маці. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нішкарэ́йда ’няўклюда’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Да шнараць (шкарадзь) ’дрэнь, брыда’ з рэдкім суфіксам ‑эйда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Набры́днуць ’надакучыць, абрыднуць’ (Бяльк., Сцяшк.), набры́даць ’моцна надаесці’ (Шат.), укр. набрида́ти ’тс’, рус. набри́днуть ’тс’. Гл. бры́днуць, брыда́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)