брук, -у, м.

Праезджая частка вуліцы, плошчы, якая вымашчана каменем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бру́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. бру́к
Р. бру́ку
Д. бру́ку
В. бру́к
Т. бру́кам
М. бру́ку

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

брук (род. бру́ку) м. булы́жная мостова́я ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брук, ‑у, м.

Укладзеная каменем праезджая частка вуліцы, дарогі, плошчы. Ідзе так дзядзька і па бруку Адзін за дзесяць робіць груку. Колас.

[Ням. Brücke — мост.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Брук 1 ’каменная маставая’ (ст.-бел. брук з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Укр. брук ’тс’. Запазычанне з польск. bruk ’тс’ (дзе з ням. Brücke мост; брук’). Гл. Рудніцкі, 220; Бернекер, 89; Шалудзька, Нім., 23; Рыхардт, Poln., 37; Кюнэ, Poln., 46; Брукнер, 42.

Брук 2 ’самая быстрыня ракі’ (Нас.). Рус. дыял. (смал.) брук ’пясчаная водмель у рацэ’. Мабыць, таго ж паходжання, што і брук 1 (гл.). Развіццё семантыкі: ’каменне’ → ’месца ў рацэ, дзе каменне’ → ’быстрыня’. Параўн. брук ’каменне’ (Сцяшк.). Але не выключаецца, што брук 2 звязана з дзеясловам тыпу рус. дыял. бру́кать ’гаварыць незразумела’ (гукапераймальнае). Параўн. укр. белебе́нити ’балбатаць’, бе́лебень глыбокае месца ў рацэ’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

расшчабёнка, -і, ДМ -нцы, ж.

1. гл. расшчабяніць.

2. Дробны шчэбень.

Засыпаць брук расшчабёнкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брусча́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

1. зб. Брускі з каменю для брукавання вуліц, плошчаў.

2. Брук з такіх брускоў (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

булы́жный каме́нны;

булы́жная мостова́я брук.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вы́брукаваць. Гл. брукаваць, брук.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замакрэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Злёгку мокры; памакрэлы. [Арол] бразнуў ся аб замакрэлы брук. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)