брахня́, -і́, ж. (разм., пагард.).
Няпраўда, мана, паклёп, нагавор.
Б. гэта хутка распаўсюдзілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брахня́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
брахня́ |
| Р. |
брахні́ |
| Д. |
брахні́ |
| В. |
брахню́ |
| Т. |
брахнёй
брахнёю |
| М. |
брахні́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
брахня́ ж.
1. лай м.;
2. перен., разг., пренебр. ложь, враньё ср., вра́ки ед. нет, брехня́; прост. брёх м., клевета́, нагаво́р м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брахня́, ‑і, ж.
Разм. пагард. Няпраўда, хлусня, мана; паклёп, нагавор, абгавор. [Ціхан:] — Гітлераўцы тут брэшуць без дай меры штодня! А народ не верыць, не хоча верыць іхняй брахні, іхнім лістоўкам, іхнім газетам. Лынькоў. Я не хацеў, каб мой матэрыял назвалі брахнёй, і таму паставіў перад сабой задачу дакапацца да самай глыбіннай праўды. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брехня́ прост. брахня́, -ні́ ж., мн. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брёх м.
1. брэх, -ху м.;
2. брахня́, -ні ж.; см. бреха́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ка́верза ’інтрыга, падколы’ (БРС, ТСБМ). Статус літар. слова няясны (ТСБМ цытуе Хадкевіча), выглядае русізмам. У гаворках адзначана анкетай Жакавай (гл. каверзня). Магчыма, яно вядома больш шырока. У формах каверзь ’лухта’, каверза ’паклёп, брахня’ слова сустракаецца ў Вілейскім р‑не.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярзе́я ’пустая размова, брахня’ (Бяльк.). Утворана ад дзеяслова вярзці (< вьрз‑ти) і суф. ‑ея (< ěja), які з’яўляецца варыянтам (ж. р.) балта-славянскай суфіксальнай інавацыі ‑ějь (Мартынаў, Дерив., 23–24, 52; Слаўскі, SP, 1, 87). Аб прадуктыўнасці суф. у бел. гаворках гл. Сцяцко, Афікс. наз., 36.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Герэ́зыя ’ерась, брахня’ (Нас.). Ст.-бел. герезия, герезыя, гереза ’тс’ (з XVI ст., Булыка, Запазыч.). З польск. herezja ’тс’ (< лац. haeresis сі рэч. αἵρεσις). Падрабязна Слаўскі, 1, 416–417. Параўн. рус. е́ресь, бел. е́рась, ст.-слав. ѥресь < грэч. (Фасмер, 2, 24). Паланізмам з’яўляецца і бел. (Нас.) герэты́к (ст.-бел. геретикъ, геретыкъ, гл. Булыка, Запазыч.) < польск. heretyk < лац. haereticus (гл. Слаўскі, 1, 416).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
враньё ср., разг. хлусня́, -ні́ ж., мн. нет, брахня́, -ні́ ж., ілга́нства, -ва ср., (после гласных) лга́нства, -ва ср., мана́, -ны́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)