блат, -у, М бла́це, м. (разм.).
Знаёмствы, сувязі, якія можна выкарыстаць у асабістых карыслівых інтарэсах.
Купіць па блаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бла́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бла́т |
бла́ты |
| Р. |
бла́ту |
бла́таў |
| Д. |
бла́ту |
бла́там |
| В. |
бла́т |
бла́ты |
| Т. |
бла́там |
бла́тамі |
| М. |
бла́це |
бла́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
блат (род. бла́ту) м., прост., неодобр. блат
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
блат в разн. знач., прост. блат, род. бла́ту м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
блат, ‑у, М блаце, м.
Разм. пагард. Знаёмствы, сувязі, якія можна выкарыстаць у асабістых інтарэсах. Блат — зладзеям і жулікам кум, сват і брат. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Блат, па бла́ту (БРС), блатны́. Рус. блат, блатно́й, укр. блатни́й. Слова, якое пранікла са зладзейскага арго. Мабыць, з польск. blat ’той, хто захоўвае па знаёмству і да т. п.’ < яўр.-ням. blat. Гл. Фасмер, 1, 172; Хрысціані, AfslPh, 32, 265; Трахтэнберг, Блат. муз., 182 і далей; Шанскі, 1, Б, 136. Некаторыя іншыя версіі гл. Фасмер, там жа. Параўн. яшчэ ўкр. дыял. блят (аб гэтым Рудніцкі, 153). Гл. таксама блатаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блатаваць ’валацужнічаць’, блатны ’валацужны’ (Яўс.). Бясспрэчна, звязана з блат (гл.). Развіццё значэння: ’блатны, зладзейскі’ — ’зладзейскі, валацужны’ — ’валацужны’; ’валацужнічаць’. Параўн. яшчэ блот.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
знаёмства; знаёмасць (разм.); блат (груб.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)