бере́чь несов.
1. (содержать в целости, хранить) хава́ць, захо́ўваць;
бере́чь госуда́рственную та́йну хава́ць (захо́ўваць) дзяржа́ўную та́йну;
2. (не давать напрасно расходоваться, портиться чему-л.) берагчы́, ашчаджа́ць ула́снасць;
бере́чь вре́мя берагчы́ час;
бере́чь хлеб от по́рчи берагчы́ збо́жжа ад псава́ння;
3. (бережно относиться) шанава́ць, берагчы́;
бере́чь оде́жду шанава́ць во́пратку;
бере́чь здоро́вье шанава́ць (берагчы́) здаро́ўе;
◊
бере́чь как зени́цу о́ка берагчы́ як зрэ́нку во́ка;
бере́чь свою́ шку́ру берагчы́ сваю́ шку́ру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
берагчы́ несов., в разн. знач. бере́чь; (здоровье — ещё) щади́ть;
б. дабро́ — бере́чь добро́;
б. збо́жжа ад псава́ння — бере́чь зерно́ от по́рчи;
б. сы́на — бере́чь сы́на;
◊ б. як зрэ́нку во́ка — бере́чь как зени́цу о́ка; бере́чь пу́ще гла́за
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бузава́ць несов., разг. (вещь) трепа́ть, не бере́чь; грязни́ть;
б. адзе́жу — трепа́ть (не бере́чь, грязни́ть) оде́жду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зрэ́нка ж., анат. зрачо́к м.;
◊ берагчы́ як зрэ́нку во́ка — бере́чь как зени́цу о́ка; бере́чь пу́ще гла́за
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцерагчы́ несов.
1. (охранять) стере́чь;
2. (предохранять) бере́чь, оберега́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ашчаджа́ць несов.
1. (относиться бережно) бере́чь, сберега́ть, щади́ть;
2. бе́режно расхо́довать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шанава́ць (каго, што) несов.
1. (бережно относиться) бере́чь; щади́ть; (бояться потерять — ещё) дорожи́ть (кем, чем);
ш. во́пратку — бере́чь оде́жду;
ш. здаро́ўе — бере́чь (щади́ть) здоро́вье;
2. (относиться с почтением) чтить, почита́ть; уважа́ть;
ш. па́мяць ся́бра — чтить па́мять дру́га;
◊ шану́й го́нар за́малада — береги́ честь смо́лоду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
святы́ня рел., перен. святы́ня, -ні ж.;
бере́чь как святы́ню шанава́ць як святы́ню.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Берагчы́. Рус. бере́чь, укр. берегти́, ст.-слав. брѣшти брѣгѫ ’клапаціцца’, ст.-серб. бријѐћи бржем ’ахоўваць’. Прасл. bergti bergǫ, bergti bьrgǫ. І.‑е. *bhergh‑ ’берагчы, ахоўваць, клапаціцца’. Параўн. гоц. baírgan хаваць’, ням. bergen, літ. bir̃ginti ’берагчы’. Фасмер, 1, 153; Траўтман, 31; Бернекер, 49; Слаўскі, 1, 44; Праабражэнскі, 1, 24.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зени́ца уст. зрэ́нка, -кі ж.;
◊
бере́чь (храни́ть) как зени́цу о́ка берагчы́ як зрэ́нку во́ка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)