бое... (а таксама бая...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «бой», «баявы», напрыклад: боегатоўнасць, боепрыпасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́й

‘багач; гаварун, пустамеля’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ба́й ба́і
Р. ба́я ба́яў
Д. ба́ю ба́ям
В. ба́я ба́яў
Т. ба́ем ба́ямі
М. ба́ю ба́ях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бай², Ба́я і ба́ю, мн. ба́і, ба́яў, м. (разм.).

1. (з вялікай літары) Ба́я. Міфічная істота дзіцячага фальклору, якая расказвае байкі, казкі.

Ішоў Б. па сцяне.

2. ба́ю. Гаворка.

Вось бачыце, не слухалі майго баю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бай¹, ба́я, мн. ба́і, ба́яў, м. (гіст.).

У Сярэдняй Азіі: буйны землеўладальнік або ўласнік жывёлы.

|| прым. ба́йскі, -ая, -ае.

Байскія землі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бай​I бай, род. ба́я м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́й

‘пагалоска, паданне’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ба́й ба́і
Р. ба́я ба́яў
Д. ба́ю ба́ям
В. ба́й ба́і
Т. ба́ем ба́ямі
М. ба́і ба́ях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ба́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да бая ​1, належыць баю ​1. Байскія землі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бай ​1, бая, м.

У дарэвалюцыйны час у Сярэдняй Азіі — буйны землеўладальнік; багач. Ён [Джамбул] калісьці дзяўчыну-красуню кахаў, Тлусты бай яго ластаўку сілай забраў. Панчанка.

бай ​2, бая, м.

Разм.

1. Міфічная істота дзіцячага фальклору, якая расказвае байкі, казкі. Бег бай па сцяне ў чырвоным жупане. З нар.

2. Гаварун, пустамеля.

3. Пагалоска, паданне. Ходзіць вецер долам Лёгкаю паходкай І вядзе свой бай. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ба́іць ’гаварыць, пускаць чуткі; малоць глупства, пустасловіць; расказваць казкі’ (Нас., Бяльк.), ба́яць (Шат., Касп.). Рус. ба́ить, ба́ять, укр. ба́яти ’апавядаць; вядзьмарыць’, польск. bajać, чэш. bájiti ’гаварыць’, балг. ба́я ’вядзьмару’, серб.-харв. ба̏јати ’тс’ і г. д. Прасл. bajati bajǫ да і.-е. *bhä‑ (: *bhō‑) ’гаварыць’: ст.-грэч. φημί, φᾱμί ’гавару’ φήμη, φᾱ́μα ’голас, чуткі’, φωνή голас’, лац. fāri ’казаць’, fāma ’слава, чуткі, апавяданне і г. д.’ Бернекер, 39; Фасмер, 1, 140; Кюнэ (Poln., 42) лічыць паланізмам (польск. bajanie) і аддзеяслоўнае ба́енне (Касп., Нас.). Няпэўна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)