батле́йка, -і, ДМ -ле́йцы, ж.

Народны лялечны тэатр.

|| прым. батле́йкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

батле́йка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. батле́йка батле́йкі
Р. батле́йкі батле́ек
Д. батле́йцы батле́йкам
В. батле́йку батле́йкі
Т. батле́йкай
батле́йкаю		 батле́йкамі
М. батле́йцы батле́йках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

батле́йка ж., театр., ист. верте́п м., раёк м., раёшник м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

батле́йка, ‑і, ДМ ‑йцы, ж.

Гіст. Пашыраны і папулярны ў мінулыя часы на Беларусі перасоўны лялечны тэатр. «Батлейку» трэба разглядаць як арганічнае прадаўжэнне развіцця скамарошых лялечных прадстаўленняў. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Батле́йка (БРС, Др.-Падб.), рус. дыял. (зах.) бетле́йка. Паводле Фасмера, 1, 162, з польск. betlejka ’тс’ (а гэта ад мясцовай назвы Bethlehem, гл. Брукнер, 22). Да гісторыі бел. батлейкі гл. Г. І. Барышаў, А. К. Саннікаў, Беларускі народны тэатр батлейка, Мінск, 1962.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раё́к, райка́, мн. райкі́, райко́ў м.

1. Скрынка з павелічальным шклом для разглядвання малюнкаў, а таксама паказ такіх малюнкаў на кірмашах 18—19 стст., які суправаджаўся жартоўнымі тлумачэннямі; батлейка.

2. Лялечны тэатр (уст.).

3. Тэатральная галёрка (разм., уст.).

|| прым. рае́шны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

верте́п м.

1. (притон) прыто́н, -на м.;

2. театр., ист. батле́йка, -кі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рале́шнік ’валачобнік’ (Сцяшк. Сл.). Ад выклічніка ралё!, што спяваюць валачобнікі, параўн. літ. ralio!, характэрных для “ралявання” (велічання), гл. Грэймас, Этн., 143. Менш верагодная сувязь з рус. раёшник ад раёк ’батлейка’, іншая назва — ку́кольник. Параўн. лалоўнікі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раёшник м., уст.

1. батле́йка, -кі ж., рае́шнік, -ка м.;

2. (лицо, показывающее раёк) батле́йшчык, -ка м., рае́шнік, -ка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раёк м.

1. уст., театр. батле́йка, -кі ж., раёк, род. райка́ м.;

2. (лубочная юмористика) раёк, род. райка́ м.;

3. (верхние места в театре) уст. галёрка, -кі ж., раёк, род. райка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)