барку́н, -у́, м.
Травяністая меданосная расліна сямейства бабовых з белымі і жоўтымі кветкамі.
|| прым. баркуно́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
барку́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
барку́н |
| Р. |
баркуну́ |
| Д. |
баркуну́ |
| В. |
барку́н |
| Т. |
баркуно́м |
| М. |
баркуне́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
барку́н, -ну́ м., бот. до́нник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
барку́н, ‑ну, м.
Меданосная араматычная расліна сямейства бабовых з белымі і жоўтымі кветкамі. Выкарыстоўваецца ў медыцыне, тытунёвай і гарэлачнай прамысловасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Барку́н ’палявая трава’ (Сцяшк. МГ), ’баркун белы, Меlilotus albus L.’ (Кіс.), ’люцэрна серпападобная, Medicago falcata L.’ (Кіс.). Таксама беркун, беркін (гл.). Рус. буркун, укр. буркун, боркун, борконь, буркунчик, бурундук, бурунчук, борончук і г. д. (гл. Макавецкі, Sł. botan., 226–227, 229; Мяркулава, Очерки, 86–87). Паводле Мяркулавай, Очерки, 87, ва ўкр. мове запазычанне з цюрк. моў (спроба цюрк. этымалогіі Мяркулава, Очерки, там жа), а адтуль у рус. У бел. мову таксама, мабыць, узята непасрэдна з укр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
до́нник бот. барку́н, -ну́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Беркун ’назва расліны баркун белы, Meliotus albus L.’ Гл. барку́н. Варыянт беркун адлюстроўвае адну з цюрк. форм. Бліжэй усіх стаіць да гэтай формы цюрк. бӳркӳн ’быць запырсканым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беркін ’назва расліны Meliotus albus L. і інш.’ Гл. барку́н. Варыянт беркін запазычаны з адной з цюрк. форм. З цюрк. слоў, якія прыводзіць Мяркулава, Очерки, 87, бліжэй ад іншых да бел. формы стаіць караім. біркін ’быць запырсканым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маляснік ’баркун лекавы, Melilotus officinalis (L.) Lam.’ (віц. Кіс., Бел. зельн.). Укр. падольск. мелюс ’тс’. Да малі́са (гл.); названа паводле араматычных і меданосных уласцівасцей расліны. Параўн. славац. závonec (з zánoviť), якая пры ўздзеянні народнай этымалогіі асацыіруецца з дзеясловам vonať ’прыемна пахнуць’ (Махэк, Jména, 120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрымбу́ль ‘цыбур’ (Сцяшк. Сл.; шчуч., З нар. сл.), ‘кветаноснае сцябло’, ‘сцябло’, ‘стрыжань пяра’ (шчуч., ваўк., дзятл., ігн., Сл. ПЗБ), стры́мбуль ‘худы, высокі, нязграбны чалавек’ (Федар. 4); сюды ж стрымбу́лік ‘кветка “таўкачы”’ (Сцяшк. Сл.), стрымбе́льнік ‘баркун, Melilotus officinalis (L.)’ (Ласт.). Паводле Сл. ПЗБ (4, 607), з літ. strim̃bas ‘тс’, параўн. таксама літ. stramblỹs ‘сцябло’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73, 132).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)