багамо́л
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
багамо́л |
багамо́лы |
| Р. |
багамо́ла |
багамо́лаў |
| Д. |
багамо́лу |
багамо́лам |
| В. |
багамо́ла |
багамо́лаў |
| Т. |
багамо́лам |
багамо́ламі |
| М. |
багамо́ле |
багамо́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
багамо́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Чалавек, які многа моліцца, ажыццяўляе багамолле.
2. Драпежнае насякомае атрада тараканападобных з прыстасаванымі для хапання пярэднімі канечнасцямі.
|| ж. багамо́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
багамо́л м.
1. (богомольный человек) богомо́л;
2. зоол. богомо́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
багамо́л, ‑а, м.
1. Набожны чалавек, які многа моліцца, ходзіць на багамолле. Нягледзячы на ранні час, па абодва бакі вуліцы стаялі на каленях багамолы, злажыўшы перад сабою рукі. Машара.
2. мн. (багамо́лы, ‑аў). Атрад драпежных насякомых паўднёвых краін.
[Назва дадзена па знешняму выгляду, які нагадвае позу чалавека ў час малення.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Багамо́л 1, багамаленне, багамолле. Рус. богомо́л, богомо́лье, укр. богоміл і г. д. Відавочна, агульная калька кніжна-царкоўнага паходжання адносна новага часу (гэтых слоў няма ў Садніка–Айцэтмюлера, Handwört.; Старасл. сл.; у Бярынды). Багамолле ’яўрэйскае малітоўнае ўбранне’ (насмешл. ’адзенне’ (Шат.) — гэта метафара. Параўн. укр. дыял. багаме́л ’кій’ (мабыць, ад богомол, гл. Манжура).
Багамо́л 2 ’насякомае’. Рус. богомо́л, богомо́лка ’тс’. Да багамо́л 1 па знешняму падабенству. Параўн. у Даля: «насекомое Mantis, сидящее недвижимо в чинном положении и внезапно выкидывающее необыкновенной длины клешни, для поимки добычи». Параўн. ням. Gottesanbeterin ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
богомо́л зоол. багамо́л, -ла м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
багамо́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.
Тое, што і багамол (у 1 знач.).
|| ж. багамо́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.
|| прым. багамо́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Струме́ль ‘насякомае багамол’ (Ласт.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
багамо́лец, ‑льца, ДМ ‑льцу, м.
Тое, што і багамол (у 1 знач.). Пасля пачалі нават прыходзіць здалёк невялічкія групкі багамольцаў для пакланення «цудадзейнаму» каменю. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)