ашаламе́ць
‘стаць ашаломленым’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ашаламе́ю |
ашаламе́ем |
| 2-я ас. |
ашаламе́еш |
ашаламе́еце |
| 3-я ас. |
ашаламе́е |
ашаламе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ашаламе́ў |
ашаламе́лі |
| ж. |
ашаламе́ла |
| н. |
ашаламе́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ашаламе́й |
ашаламе́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
ашаламе́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ашаламе́ць ’адурэць’ (Касп.), ’аслупянець, страціць розум ад нечаканасці’ (палес., Цыхун, вусн. паведамл.), ’збянтэжыцца, згубіць кірунак і развагу’ (КЭС, лаг.), ошоломонець ’адурэць’ (КСТ), ашаламу́ніцца (Шпіл.), укр. ошалемоніти ’ашалець’, рус. ошелометь ’адурэць, ашалець, страціць прытомнасць’. Ад шо́лам ’шум’, гл. ашаламіць; да семантыкі параўн. устойлівыя выразы «шум и шаль в голове» (Шн., 2, 552), «на третье (поле) конь ступая, шум голоўку обнимая» (Шн., I, 334); суфіксальнае нарашчэнне ‑ан‑ (‑он‑) мае ўзмацняльны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)