аргана... і аргана-...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) арганічны (у 1 знач.), напр.: арганагенны, аргана-мінеральны, 2) які мае адносіны да органаў (у 1 знач.), напр.: арганапаталогія, арганапластыка, арганатэрапеўтычны, арганатэрапія (прымяненне з лячэбнай мэтай рэчываў жывёльнага паходжання).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
арга́на-мінера́льны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
арга́на-мінера́льны |
арга́на-мінера́льная |
арга́на-мінера́льнае |
арга́на-мінера́льныя |
| Р. |
арга́на-мінера́льнага |
арга́на-мінера́льнай
арга́на-мінера́льнае |
арга́на-мінера́льнага |
арга́на-мінера́льных |
| Д. |
арга́на-мінера́льнаму |
арга́на-мінера́льнай |
арга́на-мінера́льнаму |
арга́на-мінера́льным |
| В. |
арга́на-мінера́льны (неадуш.)
арга́на-мінера́льнага (адуш.) |
арга́на-мінера́льную |
арга́на-мінера́льнае |
арга́на-мінера́льныя (неадуш.)
арга́на-мінера́льных (адуш.) |
| Т. |
арга́на-мінера́льным |
арга́на-мінера́льнай
арга́на-мінера́льнаю |
арга́на-мінера́льным |
арга́на-мінера́льнымі |
| М. |
арга́на-мінера́льным |
арга́на-мінера́льнай |
арга́на-мінера́льным |
арга́на-мінера́льных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
арга́на-мінера́льны хим. орга́но-минера́льный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
орга́но-минера́льный хим. арга́на-мінера́льны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
арга́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
арга́н |
арга́ны |
| Р. |
арга́на |
арга́наў |
| Д. |
арга́ну |
арга́нам |
| В. |
арга́н |
арга́ны |
| Т. |
арга́нам |
арга́намі |
| М. |
арга́не |
арга́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ме́са, -ы, мн. -ы, мес, ж.
1. У каталіцкай царкве: літургія.
Скончылася м.
2. Музычны харавы твор на тэкст гэтага набажэнства звычайна ў суправаджэнні аргана ці аркестра.
М. кампазітара Ліста.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
така́та, ‑ы, ДМ ‑каце, ж.
Віртуозная музычная п’еса для клавішнага інструмента (фартэпіяна, аргана і пад.), якая выконваецца ў хуткім тэмпе.
[Іт. toccata.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стро́йны, -ая, -ае.
1. Прыгожа і прапарцыянальна складзены, з прыгожай фігурай.
С. юнак.
С. стан.
2. Правільна і роўна размешчаны.
Стройныя рады прысад.
3. 3 правільнымі суадносінамі паміж часткамі; паслядоўны.
Стройнае гучанне аргана.
С. хор галасоў.
|| наз. стро́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фісгармо́нія, ‑і, ж.
Клавішны духавы музычны інструмент, які гучыць падобна да аргана. Дзівосна іграла [бабуля] на фісгармоніі розныя песні і розныя му зычныя творы выдатных кампазітараў. Дубоўка.
[Ням. Fisharmonium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́месь, ‑і, ж.
1. Мешаніна розных рэчываў, элементаў, прадметаў. [Паўлік] стаў разбірацца, якая ж гэта сумесь, колькі тут культур. Выцягваючы па сцяблінцы, ён набраў і вікі, і гароху, і сырадэлі, і лубіну, і аўса, і ячменю, і бобу, і нават сланечніку. Дуброўскі. З сумесі цукру і патакі .. атрымліваюць цукрова-патачны сіроп. Рунец. // Прадукт, які атрымліваецца змешваннем якіх‑н. рэчываў. Аргана-мінеральныя сумесі. □ Мы падпальвалі .. [танкі] бутэлькамі з гаручай сумессю, падрывалі гранатамі. Хомчанка.
2. Спалучэнне чаго‑н. рознага, разнароднага. Сумесь урачыстай біблейскай мовы з бытавымі вобразамі надае ўроку дзяка цікавы камічны эфект. Шкраба. Хата сустрэла [Рыбака і Сотнікава] затхлаю сумессю пахаў і — цеплынёй. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)